Badania dla seniorów – które warto wykonać?

Badania dla seniorów – dlaczego są ważne

Wraz z wiekiem rośnie ryzyko rozwoju licznych schorzeń i nieprawidłowości w funkcjonowaniu organizmu. Organizm nie jest w stanie już tak skutecznie kompensować wielu uszkodzeń powstałych podczas całego życia, co może prowadzić do pojawiania się dolegliwości chorobowych.

Bardzo często rozwijają się objawy ze strony układu szkieletowego w postaci chorób reumatycznych oraz przewlekłych bólów, które są w stanie znacząco pogorszyć jakość życia pacjenta. Dodatkowo po 6 dekadzie życia często uwidaczniają się liczne choroby metaboliczne, jak np. cukrzyca lub miażdżyca, którym można zapobiec poprzez odpowiednio wczesne wykrycie zmian patologicznych oraz wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Wiele z tych schorzeń rozwija się przez długi czas bez manifestacji klinicznej nasilonych objawów. Na przykład – miażdżyca to choroba, w przebiegu której dochodzi do odkładania się złogów tłuszczowych na wewnętrznych ścianach naczyń krwionośnych. Choroba ta stopniowo może prowadzić do pogarszania się ogólnej wydolności układu krwionośnego oraz osłabiania tolerancji wysiłku pacjenta. Znacząco zwiększa ona jednak ryzyko wystąpienia tzw. niekorzystnych zespołów sercowo-naczyniowych, jak np. zawał mięśnia sercowego lub też udar mózgu. Zmiany związane z miażdżycą można wykryć na wczesnych etapach poprzez regularne pomiary stężeń określonych lipoprotein, czyli kompleksów białkowych odpowiedzialnych za transportowania tłuszczów, które stanowią budulec dla patologicznych zmian w naczyniach tętniczych. Poprzez stosowanie leków, które mają na celu obniżenie ich stężeń we krwi w połączeniu ze zmianą trybu życia oraz nawyków dietetycznych na zdrowsze, możliwe jest znaczące zminimalizowanie ryzyka wystąpienia chociażby omawianego zawału serca. Podobnie jest z innymi, przewlekłymi zaburzeniami funkcjonowania układu krwionośnego jak np. nadciśnienie tętnicze lub różnego rodzaju schorzenia związane z nieprawidłową krzepliwością krwi.

Kolejnymi chorobami, które ujawniają się dopiero na późnych etapach są choroby nowotworowe. Większość schorzeń onkologicznych prezentuje objawy dopiero w zaawansowanych stadiach rozwoju, które niestety wiążą się ze znacznie ograniczonymi możliwościami leczniczymi oraz niekorzystnym dla pacjenta rokowaniem. Wczesne wykrycie zmian, które mogą posiadać charakter nowotworowy, znacząco zwiększa możliwości lecznicze oraz poprawia rokowania pacjenta. W przypadku chorób nowotworowych szybka diagnoza jest najważniejsza w kontekście skuteczności wdrożonego leczenia.

Z tego powodu wśród osób starszych niezwykle istotne jest właściwe zadbanie o odpowiednią profilaktykę. Dzięki wykonywaniu określonych badań możliwe jest wczesne wykrycie nieprawidłowości, które długoterminowo mogą prowadzić do rozwoju pełnoobjawowych chorób. Szybkie wdrożenie leczenia oraz zmiana stylu życia może temu zapobiec, przez co pacjent będzie w stanie dłużej cieszyć się dobrym zdrowiem oraz znacząco zmniejszy ryzyko licznych, ciężkich powikłań.

Badania dla seniorów – kiedy wykonać?

Seniorzy optymalnie badania profilaktyczne powinni wykonywać co najmniej raz do roku. W sytuacji, gdy pacjent zaobserwuje u siebie objawy, które mogą wskazywać na pogorszenie stanu zdrowia, należy udać się do lekarza oraz wykonać odpowiednie badania laboratoryjne w celu wyjaśnienia przyczyn tych dolegliwości. Szczególny niepokój powinny wzbudzić symptomy takie jak m.in.:

• spadek masy ciała, niezależny od zmiany nawyków żywieniowych
• nocne poty
• ogólne osłabienie
• zaobserwowanie krwi w moczu lub stolcu
• powiększenie obwodu brzucha
• obrzęki kończyn
• częste złamania kości, szczególnie niskoenergetyczne
• krwioplucie
• ból niezwiązany z urazem

Dolegliwości te wymagają pilnej konsultacji lekarskiej.

Badania dla seniorów – jakie wykonać?

Ze względu na zwiększone ryzyko rozwoju określonych zaburzeń wraz z wiekiem, w przypadku osób starszych ważne jest, aby wykonywane badania zapewniały kompleksowy obraz stanu ich zdrowia. W związku z tym warto wykonać liczne testy diagnostyczne, które będą dostarczały informacji zarówno na temat ogólnego funkcjonowania organizmu, jak i umożliwiały ocenę pracy poszczególnych narządów. Seniorom w celach profilaktycznych zaleca się więc wykonanie badań takich jak:

• morfologia krwi obwodowej – jest to podstawowe badanie laboratoryjne, które polega na pomiarze liczebności poszczególnych grup krwinek oraz ocenie innych parametrów krwi. Dzięki wykonaniu morfologii możliwe jest zdiagnozowanie m.in. anemii (niedokrwistości), która może mieć wiele zróżnicowanych przyczyn. Dodatkowo pomiar liczebności krwinek białych z podziałem na ich subpopulacje umożliwia wykrycie infekcji oraz wstępne określenie ich etiologii. Morfologia krwi dostarcza także informacji na temat określonych postaci zaburzeń krzepnięcia.
• lipidogram – umożliwia kompleksową ocenę stężeń związków tłuszczowych we krwi wraz z podziałem ich na poszczególne frakcje. Dzięki temu badaniu możliwe jest oszacowanie ryzyka rozwoju wielu chorób układu sercowo-naczyniowego, takich jak np. miażdżyca. Podczas pełnego lipidogramu oceniane są poziomy: cholesterolu całkowitego, trójglicerydów, lipoprotein LDL (tzw. „zły cholesterol”, zwiększone poziomy frakcji LDL związane są ze wzrostem ryzyka miażdżycy) oraz lipoprotein HDL (lipoproteiny o wysokiej gęstości, tzw. „dobry cholesterol”)
• pomiar glukozy na czczo – jest to podstawowe badanie przesiewowe w kierunku rozpoznania cukrzycy. Cukrzyca to choroba metaboliczna, w przebiegu której dochodzi do występowania nieprawidłowych, zbyt wysokich poziomów cukru we krwi. Nieleczona może prowadzić do licznych, ciężkich powikłań takich jak m.in. uszkodzenie nerek w przebiegu nefropatii cukrzycowej lub utrata wzroku w wyniku zaburzeń krążenia siatkówki. W przypadku uzyskania nieprawidłowych wyników pomiaru glukozy na czczo lekarz może zadecydować o zleceniu pacjentowi OGTT, czyli wykonanie doustnego testu obciążenia glukozą.
• kreatynina – jest to białko, które produkowane jest przede wszystkim w komórkach mięśni szkieletowych, a wydalane z organizmu jest wraz z moczem. Stężenia kreatyniny zależne są dzięki temu głównie od masy mięśniowej pacjenta i utrzymują się na względnie stałych poziomach, dzięki czemu pomiary poziomów kreatyniny we krwi są dobrym narzędziem do oceny funkcjonowania nerek. W przypadku zaburzeń filtracji krwi w tych narządach dochodzi do wzrostu stężeń kreatyniny.
• badanie ogólne moczu – podstawowe badanie moczu umożliwia wykrycie zarówno zaburzeń pracy nerek, jak i innych ogólnoustrojowych nieprawidłowości w funkcjonowaniu organizmu pacjenta. W przebiegu licznych chorób dochodzi do zmiany określonych parametrów wydalanego moczu. Wykrycie tych odchyleń od normy umożliwia precyzyjne ukierunkowanie dalszej diagnostyki, która doprowadzi do postawienia dokładnej diagnozy.
• ALT, ALP – pomiar enzymów wątrobowych pozwala na ocenę funkcjonowania tego narządu. Jest to szczególnie istotne badanie, jako że schorzenia wątroby bardzo często nie prezentują objawów aż do momentu pojawienia się znacznych, nieodwracalnych uszkodzeń tego narządu. Wynika to z wysoko rozwiniętych zdolności kompensacyjnych wątroby, gdzie zdrowa część miąższu tego narządu jest w stanie przejąć funkcje objętej procesem chorobowym pozostałej części. Oznaczenie aktywności enzymów wątrobowych, w połączeniu z historią choroby i innymi elementami badania lekarskiego umożliwia postawienie wstępnego rozpoznania oraz zaplanowanie dalszej, pogłębionej diagnostyki.
• kwas moczowy – związek ten jest jednym z końcowych metabolitów przemian białek w organizmie. Podwyższone wartości kwasu moczowego we krwi mogą skutkować odkładaniem się złogów tego związku w tkankach miękkich okolic stawów. Ten stan chorobowy nazywany jest dną moczanową (dawniej podagrą). Objawia się on bolesnością, zaczerwienieniem oraz obrzękiem dotkniętej choroby okolicy na ciele. Pomiar stężeń kwasu moczowego we krwi pozwala na rozpoznanie tej choroby oraz wdrożenie właściwego leczenia.
• wapń – badanie jego poziomów wykorzystywane jest do monitorowania i kontrolowania chorób kości, nerek, przytarczyc i przewodu pokarmowego.
• albumina – badanie wykorzystywane w diagnostyce przewlekłych chorób wątroby, jelit, nerek, zaburzeniach odżywiania i zaburzeniach gospodarki wodnej. Obniżone stężenie (hipoalbuminemia) wynika z obniżonej syntezy (niedożywienie, zaburzenia wchłaniania, choroby wątroby – marskość , uszkodzenie toksyczne, nowotwory), zwiększonej utraty (zespół nerczycowy, choroby przewodu pokarmowego, rozległe oparzenia, krwawienia, wysięki), zwiększonego katabolizmu (posocznica, gorączka, choroby nowotworowe, choroba Cushinga, choroba Gravesa-Basedowa, zatrucie ciążowe), przewodnienia.
• białko całkowite – to wskaźnik wykorzystywany w diagnostyce i leczeniu wielu chorób, m.in. wątroby nerek oraz innych zaburzeń metabolicznych.
• trójglicerydy – badanie wykorzystywane jest w diagnostyce i różnicowaniu hipertriglicerydemii. Podwyższony poziom może przyczyniać się do wystąpienia zawału serca czy udaru mózgu.

Badania dla seniorów – kup online

Wymienione powyżej badania nie wyczerpują listy testów diagnostycznych, które mogą znaleźć zastosowanie podczas procesu diagnostycznego u danego pacjenta. W zależności od historii choroby oraz dolegliwości doświadczanych przez daną osobę panel diagnostyczny może zostać rozszerzony o określone testy i badania.

Źródła:

• https://www.mp.pl/pacjent/hematologia/choroby/170501,niedokrwistosc-chorob-przewleklych
• https://www.synevo.pl/badania-dla-seniorow/