AFP-L3 to specyficzny podtyp białka AFP- czyli alfa-fetoproteiny.
Alfa-fetoproteina to rodzaj białka, który fizjologicznie produkowany jest przez komórki płodu, a jego wykrywanie jest możliwe we krwi matki już od wczesnych etapów ciąży. Wartości tego białka stanowią wtedy istotną informację diagnostyczną dotyczącą niektórych chorób płodu, przez co pomiary AFP są często elementem pakietów nieinwazyjnych badań prenatalnych. W prawidłowych warunkach poziomy AFP spadają u matki szybko po porodzie, w organizmie dziecka natomiast ulegają one znacznemu obniżeniu w pierwszym roku życia.
AFP występuje w kilku wariantach, nazywanych profesjonalnie izoformami. Podział ten wynika z niewielkich różnic w budowie oraz ze zdolności wiązania określonych substancji chemicznych. Obecność danego podtypu białka u dorosłej osoby, niezwiązana z ciążą, jest bardzo specyficznym wskaźnikiem w kierunku występowania niektórych chorób.
Kiedy należy wykonać badanie AFP-L3?
Poziomy AFP przekraczające normy u kobiet w ciąży mogą świadczyć o wadach chromosomalnych u dziecka lub innych nieprawidłowościach budowy anatomicznej płodu. Jeśli jednak wykrywane są podwyższone poziomy AFP u dorosłych osób świadczy to wtedy o innych problemach zdrowotnych.
Szczególnie ważnym markerem (wskaźnikiem) chorób nowotworowych jest podtyp AFP L3. Jest on powiązany z guzami złośliwymi wątroby, szczególnie z rakiem wątrobokomórkowym. Poziomy tego białka są ściśle powiązane z postępem choroby, dlatego ocena podtypu L3 alfa-fetoproteiny jest niezwykle ważnym czynnikiem prognostycznym w przebiegu tego rodzaju raka, gdyż poziom AFP-L3 jest ściśle powiązany ze stopniem zaawansowania choroby nowotworowej oraz obecnością przerzutów guza do innych, nawet bardzo odległych, narządów i tkanek. Ocena AFP-L3 umożliwia także lekarzom prowadzącym leczenie podjęcie decyzji na temat ewentualnego postępowania chirurgicznego oraz późniejszą ocenę jego skuteczności. Regularne pomiary stężeń tego białka po zakończonym leczeniu umożliwiają także odpowiednio wczesne wykrycie nawrotów tej choroby, a co za tym idzie podjęcie w porę leczenia.
Kto powinien wykonać badanie AFP-L3?
Ocena poziomów AFP-L3 umożliwia nie tylko monitorowanie wykrytej już choroby nowotworowej, ale także ocenę ryzyka wystąpienia jej. Poza rakiem wątrobokomórkowym AFP-L3 jest także czynnikiem predykcyjnym w innych chorobach nowotworowych, szczególnie rakach z komórek zarodkowych. Przede wszystkim nad wykonaniem tego badania powinni zastanowić się pacjenci, u których występuje rodzinne obciążenie w kierunku tych chorób- czyli w rodzinie których już ktoś wcześniej cierpiał na te nowotwory. Dodatkowo poziomy AFP-L3 powinny być badane u osób z podejrzeniem raka wątroby lub też z występującymi czynnikami ryzyka, takimi jak:
- marskość wątroby
- wirusowe zapalenie wątroby typu B lub C (WZW B / C)
- przewlekłe nadużywanie alkoholu
- choroby metaboliczne przebiegające z uszkodzeniami wątroby
- obecność łagodnych guzów wątroby, jak np. gruczolak
- palenie tytoniu
Objawy tej choroby zazwyczaj występują dopiero, gdy będzie już ona dość zaawansowana, stąd należy przede wszystkim ograniczać ryzyko jej wystąpienia poprzez unikanie szkodliwych zachowań. Objawy które mogą być zauważane przez pacjenta w przebiegu tego nowotworu to:
- żółtaczka – zażółcenie powłok skórnych i błon śluzowych
- wyczuwalny ucisk w prawym podżebrzu, uczucie ciężkości, tępy ból
- problemy z układem pokarmowym- zaparcia, wzdęcia, biegunki
- brak łaknienia, utrata wagi
- wodobrzusze
Zmiany wywołane przez nowotwór o wiele wcześniej będą widoczne w oznaczaniu parametrów wątrobowych w badaniach krwi, dlatego niezwykle ważne jest regularne, rutynowe wykonywanie badań w celach profilaktycznych.
AFP-L3 cena
AFP-L3 norma
- do 10%
AFP-L3 wyniki
AFP-L3 oznaczane jest jako % stężenie tej frakcji do całości AFP. Podwyższone poziomy świadczą najczęściej o chorobach nowotworowych związanych z wątrobą, choć w niektórych przypadkach mogą też być wskaźnikiem innych zaburzeń. Jako że jest to wysokospecjalistyczne badanie, jego wynik zawsze należy konsultować z lekarzem. Tylko w zestawieniu z innymi badaniami (w tym także obrazowymi) oraz pełną historią choroby pacjenta połączoną z prezentowanymi przez niego objawami klinicznymi można podejmować się oceny przyczyn nieodpowiednich poziomów AFP-L3.