Czym jest białko S100?
Białko S100 to specyficzny rodzaj białka, który posiada możliwość wiązania wapnia. Bierze ono też udział w wielu procesach zachodzących w ludzkim organizmie, szczególnie dotyczących podziałów i różnicowania się poszczególnych komórek. Ponadto białko S100 także uczestniczy w reakcjach zapalnych (będących częścią odpowiedzi odpornościowej organizmu) oraz ma związek z funkcją wydzielania hormonów przez jeden z narządów układu endokrynnego- przysadkę mózgową.
Występuje kilka podtypów białka S100, które różnią się między sobą budową oraz miejscem występowania w tkankach ludzkiego ciała.
Kiedy należy badać białko S100?
Niektóre podrodzaje białka S100 są markerem (wskaźnikiem) określonych nowotworów. Oznacza to, że w przypadku gdy w danym organizmie obecny jest rak określonego typu, wtedy we krwi pacjenta wzrasta stężenie tego białka. Pozwala to na wczesne stwierdzenie obecności tego stanu patologicznego bez dokładnej jeszcze lokalizacji oraz innych informacji. Stężenie S100 w surowicy krwi ma ścisły związek ze stopniem zaawansowania choroby oraz jest dobrym czynnikiem prognostycznym pozwalającym wstępnie ocenić dalszy jej przebieg. Ponadto białko S100 jest wskaźnikiem z wyboru podczas procesu diagnostycznego czerniaka złośliwego. Jego stężenie koreluje ze stopniem zaawansowania czerniaka oraz wskazuje na postęp choroby- stąd też regularne oznaczanie poziomów tego związku jest dobrym wskaźnikiem umożliwiającym monitorowanie skuteczności leczenie oraz wczesne wykrywanie ewentualnych nawrotów choroby.
Kto powinien badać białko S100?
Często badanie białka S100 jest zlecane w celu monitorowania przebiegu choroby nowotworowej, która została rozpoznana wcześniej na podstawie innych badań. O ile wykrycie nowotworów układu nerwowego najczęściej odbywa się na podstawie pogłębiana przyczyn niecharakterystycznych objawów (jak ból głowy, zaburzenia widzenia, utraty przytomności, drgawki i inne), tak wczesne oznaki czerniaka są możliwe do wykrycia o wiele prościej.
Czerniak to rak skóry rozwijający się na podłoży melanocytów, które tworzą znamiona na skórze znane jako pieprzyki. Niezwykle ważne jest obserwowanie niepokojąco wyglądających znamion oraz konsultowanie ich z dermatologiem. Objawy, które powinny skierować pacjenta do lekarza celem oceny danego znamiona pod kątem ewentualnej transformacji nowotworowej są:
- asymetria znamienia
- granice – nierówne, postrzępione
- kolor- niejednolity, nierównomierny na przestrzeni znamienia
- średnica – większa niż 5mm (+/- średnica gumki na końcu ołówka)
- zmiana w czasie- jeżeli znamię się powiększa to jest definitywnie niepokojący sygnał
Wcześnie rozpoznane czerniaki mają dobre rokowanie, natomiast im dłużej objawy będą ignorowane tym bardziej niekorzystna prognoza przebiegu choroby.
Białko S100 norma
- do 0,105 µg/l
Białko S100 wyniki
Podwyższone poziomy białka S100 mogą, ale nie muszą świadczyć o obecności choroby nowotworowej. Białko to jest także podwyższone podczas przebiegu niektórych stanów zapalnych oraz innych chorób. Jednak jeżeli badanie to było wykonywane pod kątem monitorowania przebiegu rozpoznanego już nowotworu, to wzrost jego poziomów świadczy o progresji lub nawrocie choroby i jest niekorzystnym czynnikiem prognostycznym, który pogarsza ogólne rokowanie dla pacjenta.
Wyniki tego badania zawsze należy konsultować z lekarzem, gdyż tylko pełny obraz objawów połączony z innymi badaniami diagnostycznymi pozwala na postawienie diagnozy.
Niezwykle ważna jest także profilaktyka nowotworów skóry- istnieje wiele darmowych programów umożliwiających przeprowadzenie dermatoskopii, czyli oceny znamion przez dermatologa. Takie badanie należy wykonywać raz na rok w celu wczesnego wykrycia niepokojących zmian skórnych.