NT-proBNP to hormon uwalniany przez komórki mięśniowe komór serca podczas wzrostu ich napięcia, przy narastającym obciążeniu. Jego oznaczanie znajduje więc zastosowanie w przebiegu niewydolności serca.
Zmniejszenie siły skurczu serca może być spowodowane szeregiem chorób, które prowadzą do jego uszkodzenia. Jedną z najczęstszych przyczyn jest choroba niedokrwienna serca, kiedy w wyniku obecności blaszek miażdżycowych w naczyniach wieńcowych, zmniejsza się zaopatrzenie mięśnia sercowego w tlen.
Długotrwałe utrzymywanie się takiego stanu pogarsza stan serca, a w sytuacji gdy naczynie zostanie całkowicie zablokowane, może doprowadzić do zawału. Inne przyczyny niewydolności serca to:
- nadciśnienie tętnicze,
- arytmie,
- zapalenie mięśnia sercowego,
- wady zastawek serca,
- kardiomiopatie (wady wrodzone serca)
Do diagnozowania niewydolności serca, poza badaniami obrazowymi, wykorzystuje się też badania laboratoryjne, do których zalicza się pomiar poziomu peptydów natriuretycznych. Jeden z nich to BNP- mózgowy peptyd natriuretyczny. Powstaje on z pre-proBNP, który przez odcięcie peptydu sygnałowego tworzy proBNP, a ten jest rozkładany do aktywnego biologicznie BNP i nieaktywnego NT-proBNP. Obie końcowe substancje mogą być oznaczane w surowicy krwi. Jednakże nieaktywny NT-proBNP jest lepszym i bardziej wiarygodnym parametrem ze względu na większą stabilność oraz dłuższy czas półtrwania.
Peptydy natriuretyczne to grupa hormonów, które powodują spadek ciśnienia krwi i rozkurcz naczyń obwodowych w organizmie. Gdy serce ma trudności z pompowaniem wystarczającej ilości krwi do tkanek, wzrasta wytwarzanie peptydów, które przez zmniejszenie oporu przeciwko któremu musi ono pracować, je odciążają. Taka sytuacja ma miejsce w niewydolności serca. Stężenia BNP i NT-proBNP są podwyższone u chorych z niewydolnością zarówno lewej jak i prawej komory, korelują ze stopniem niewydolności i z rozmiarami jam serca.
Kiedy wykonać oznaczenie poziomu nt-proBNP?
NT-proBNP jest wykorzystywany jako czynnik diagnostyczny i prognostyczny w
- chorobie niedokrwiennej serca – łagodnych dysfunkcjach mięśnia sercowego,
- niewydolności lewej komory serca – jego stężenie wzrasta wraz ze stopniem niewydolności,
- ostrych zespołach wieńcowych – w ocenie rokowania po zawale serca.
Kto powinien wykonać oznaczenie poziomu nt-proBNP?
Osoby z objawami choroby niedokrwiennej serca lub miażdżycy, które mogą prowadzić do rozwoju niewydolności serca:
- bóle w klatce piersiowej
- wzmożona męczliwość
- zawroty głowy
- duszność pojawiająca się przy wysiłku
- skurcze i bóle nóg przy chodzeniu
- wzrost masy ciała, zatrzymywanie się wody w organizmie
Ponadto wszyscy pacjenci po zawale serca.
Osoby z objawami zaawansowanej niewydolności serca:
- duszność pojawiająca się w spoczynku
- obrzęki nóg
- powiększenie obwodu brzucha
- uporczywy suchy kaszel
- utrata masy ciała, wyniszczenie.
Materiał do badania
- krew żylna
NT-proBNP cena
NT-proBNP norma (wartości referencyjne)
Wartości referencyjne zależą od płci i wieku.
Kobiety:
- 1-16 lat <83 pg/ml
- 16-45 lat <178 pg/ml
- 45-55 lat <192 pg/ml
- 55-65 lat <226 pg/ml
- 65-75 lat <353 pg/ml
- >75 lat <624 pg/ml
Mężczyźni:
- 1-16 lat <62 pg/ml
- 16-45 lat <93 pg/ml
- 45-55 lat <138 pg/ml
- 55-65 lat <177 pg/ml
- 65-75 lat <229 pg/ml
- >75 lat <852 pg/ml
Niskie Nt-proBNP
- prawidłowy poziom NT-proBNP z dużym prawdopodobieństwem pozwala wykluczyć niewydolność jam serca.
- w warunkach fizjologicznych stężenie BNP jest wyższe u kobiet niż u mężczyzn i niezależnie od płci zwiększa się z wiekiem, co tłumaczy się narastającą sztywnością lewej komory.
Nt-proBNP bardzo wysokie
Zwiększenie stężenia NT-proBNP obserwuje się głównie w chorobach serca i płuc: niewydolności serca, zawale serca, nadciśnieniu tętniczym, zatorowości płucnej, przy przewlekłym sercu płucnym.
Stany niezwiązane z chorobami płuc i serca, w których NT-proBNP może wzrastać to: nadczynność tarczycy, zespół Cushinga, hiperaldosteronizm pierwotny, marskość wątroby z wodobrzuszem, niewydolność nerek.
Na stężenie proBNP mogą również wpływać przyjmowane leki jak: kortykosteroidy, hormony tarczycy, diuretyki (leki moczopędne), inhibitory ACE oraz agoniści i antagoniści układu adrenergicznego.