Diagnostyka infekcji
Choroby zakaźne są wywoływane przez szereg różnych mikroorganizmów, do których zaliczamy: bakterie, wirusy, grzyby i pasożyty. Mogą mieć również wiele źródeł, powstawać w wyniku kontaktu z innymi zakażonymi osobami (w tym seksualnego), być skutkiem niewystarczającej higieny, transfuzji zanieczyszczonej krwi. Niektóre z nich są nawet nabywane przez płód jeszcze w trakcie ciąży.
W zależności od sprawności układu odpornościowego danej osoby, infekcje mogą przebiegać bardziej lub mniej gwałtownie. Czasem jej objawy są mało nasilone i powikłania choroby ujawniają się dopiero po czasie, a im dłużej pozostaje ona niezdiagnozowana, tym poważniejsze konsekwencje dla organizmu.
Lekarze mogą podejrzewać infekcję na podstawie dolegliwości zgłaszanych przez pacjenta. W przebiegu diagnostyki chorób zakaźnych biorą pod uwagę również obecność pewnych czynników ryzyka i wyniki badania fizykalnego. Czasem objawy infekcji są niespecyficzne i nie wskazują jednoznacznie na jej przyczynę, a tylko ustalenie, który mikroorganizm spowodował zakażenie umożliwia dobranie skutecznego leczenia. Z tego powodu, specjaliści muszą posiłkować się różnymi badaniami, które potwierdzą lub wykluczą ich przypuszczenia.
Dostępnych jest cała gama testów diagnostycznych w kierunku infekcji, które opierają się na różnych metodach. Informacji może dostarczyć badanie pod kątem obecności w materiale biologicznym:
- antygenu drobnoustroju –jego powierzchniowych, które mogą wywołać odpowiedź immunologiczną w organizmie
- materiału genetycznego patogenu – DNA lub RNA charakterystycznych tylko dla niego
- przeciwciał produkowanych przez układ odpornościowy – białek krążących we krwi, wytwarzanych w odpowiedzi na zakażenie mikroorganizmem
Próbkami do badań w kierunku infekcji mogą być krew, mocz, kał, plwocina, płyn mózgowo-rdzeniowy, płyn stawowy, z otrzewnej lub opłucnej, wymaz z nosa, gardła, narządów płciowych, okolicy ujścia cewki moczowej.
Diagnostyka infekcji – kiedy wykonać badania?
Testy wykonywane są w celu diagnostyki wielu chorób zakaźnych, m.in. wirusowych (HIV, wirusowe zapalenia wątroby HBV i HCV, koronawirus SARS-CoV-2) i bakteryjnych (choroba wrzodowa spowodowana przez Helicobacter pylori, borelioza wywołana Borrelia burgdorferi, infekcje Chlamydia trachomatis przenoszone drogą płciową).
Pozostałe zalecenia obejmują:
- badania w kierunku infekcji należy wykonać jak najszybciej w przypadku obecności objawów (wymienionych poniżej) mogących wskazywać na toczące się zakażenie
- testy mogą pomóc poznać przyczynę infekcji (bakteryjna, wirusowa) oraz jej status (aktywna, przewlekła, przebyta niedawno lub wiele lat wcześniej)
- badania mogą pomóc zróżnicować przyczynę stanu zapalnego w organizmie (stwierdzić, czy wywołała go infekcja czy proces autoimmunologiczny)
Najczęściej wybierane badania
Badanie LTT Borelioza sprawdza reakcję limfocytów na obecność krętków Borrelia w organizmie
Oznaczenie przeciwciał anty HIV z antygenem p24
Badanie krwi mające na celu wykrycie przeciwciał anty HCV
Badanie wykonywane w celu wykrycia wirusa zapalenia wątroby typu B
Badanie wykorzystywane w diagnostyce zakażeń układu moczowo-płciowego
Badanie wykonywane w diagnostyce zakażeń paciorkowcami grupy A
Badanie wykonywane w diagnostyce wirusa zapalenia wątroby typu B
Badanie wykorzystywane w monitorowaniu przebiegu, postępów leczenia i rokowania przewlekłego zapalenia wątroby typu B