Prokalcytonina jest prekursorem hormonu kalcytoniny. Fizjologicznie kalcytonina bierze udział w utrzymaniu równowagi mineralnej organizmu- przede wszystkim odpowiedzialna jest za zmniejszenie stężenia wapnia we krwi.
Prokalcytonina ma natomiast dwojaką funkcję- poza syntezą kalcytoniny, jej stężenie we krwi wzrasta także wraz z ciężkimi infekcjami bakteryjnymi, grzybiczymi i pasożytniczymi, a także podczas sepsy (posocznicy, czyli ciężkiej odpowiedzi organizmu na zakażenie).
Choroby wirusowe (np. zapalenie wątroby typu B – WZW B, zakażenie wirusem HIV, zakażenie CMV, wirusowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych), alergiczne (reakcje nadwrażliwości typu I-IV) i choroby autoimmunologiczne nie powodują wzrostu poziomu prokalcytoniny, dlatego jest ona szczególnym wskaźnikiem służącym rozróżnianiu źródła zakażenia.
Poziomy prokalcytoniny odzwierciedlają zakres ogólnoustrojowej odpowiedzi zapalnej. Toksyny, które są wytwarzane przez bakterie, odgrywają kluczową rolę w procesie indukcji tego białka.
Inne czynniki wpływające na poziom prokalcytoniny to:
- rodzaj i wielkość zakażonego narządu
- gatunki bakterii
- stopień intensywności procesu zapalnego
- stan reaktywności immunologicznej organizmu- czyli jak mocno reaguje na daną infekcję układ odpornościowy
Prokalcytonina staje się wykrywalna we krwi w ciągu 2-4 godzin po wystąpieniu stanu warunkującego jej obecność, osiągając maksymalne poziomy po 12-24 godzinach.
Przy braku trwałego bodźca białko to jest eliminowane, a okres półtrwania wynosi 24-35 godzin. Z tego powodu parametr można wykorzystać do dynamicznego monitorowania pacjentów i oceny postępowania zakażenia.
Podwyższony poziom prokalcytoniny występuje także w silnym wstrząsie, zespole ogólnoustrojowej odpowiedzi zapalnej (SIRS) i zespole niewydolności wielonarządowej, nawet przy braku ognisk infekcji bakteryjnych. W takich przypadkach poziomy prokalcytoniny są zazwyczaj niższe niż u pacjentów z obecnymi bakteryjnymi ogniskami infekcji.
Prokalcytonina badanie – kiedy wykonać
Badanie prokalcytoniny jest przydatne w następujących przypadkach:
- rozpoznanie bakteriemii (obecności dużej ilości bakterii we krwi) i posocznicy (sepsy) u dorosłych i dzieci (w tym także noworodków)
- rozpoznanie zajęcia bakteryjnego nerek w zakażeniu dróg moczowych u dzieci
- rozpoznanie infekcji bakteryjnej u pacjentów z niespecyficznymi wskaźnikami morfologii krwi
- diagnoza, ocena ryzyka wystąpienia i monitorowanie wstrząsu septycznego
- rozpoznanie ogólnoustrojowej infekcji po zabiegu chirurgicznym i ciężkim urazie, oparzeniach i w przebiegu niewydolności wielonarządowej
- diagnostyka różnicowa bakteryjnego i wirusowego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych
- diagnostyka różnicowa pozaszpitalnych bakteryjnych lub wirusowych zapaleń płuc
- monitorowanie odpowiedzi organizmu na leczenie przeciwbakteryjne
Prokalcytonina cena | Kup badanie online
Prokalcytonia – kto powinien wykonać badanie?
Badanie zostaje zazwyczaj zlecone przez lekarza, jeżeli dany przypadek spełnia zalecenia dotyczące oznaczania prokalcytoniny:
- diagnostyka różnicowa infekcji / stanów zapalnych (bakteryjnych / niebakteryjnych)
- obserwacja pacjentów z ryzykiem zakażenia w celu wykrycia powikłań septycznych (pooperacyjnie, po przeszczepie narządu, podczas leczenia immunosupresyjnego, po wielu urazach)
- w celu oceny rokowania i ewolucji klinicznej u pacjentów z ciężkimi chorobami zakaźnymi / zapalnymi, takimi jak: zapalenie otrzewnej, zespół niewydolności oddechowej u dorosłych z powodu bakterii, bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie trzustki o etiologii żółciowej, posocznica u noworodków, ogólnoustrojowa reakcja zapalna i zapalenie wielonaczyniowe.
Materiał do badania
- krew żylna
Prokalcytonina norma
- 0 – 6 godzina życia: < 2,00 ng/ml
- 6 – 12 godzina życia: < 8,00 ng/ml
- 12 – 18 godzina życia: < 15,00 ng/ml
- 18 – 30 godzina życia: < 21,00 ng/ml
- 30 – 36 godzina życia: < 15,00 ng/ml
- 36 – 42 godzina życia: < 8,00 ng/ml
- 42 – 48 godzina życia: < 2,00 ng/ml
- > 48 godzina życia: < 0,50 ng/ml
Prokalcytonina podwyższona
Istnieje kilka sytuacji klinicznych, w których występuje wysoki poziom prokalcytoniny przy braku przyczyn zakaźnych, na przykład:
- pierwszego dnia po ciężkim urazie
- poważna operacja
- rozległe oparzenia
- leczenie lekami, które stymulują uwalnianie cytokin prozapalnych
- drobnokomórkowy rak płuc
- rak rdzeniasty tarczycy
- noworodki w pierwszych 48 godzinach życia
- ciężki lub długotrwały wstrząs kardiogenny
kontakt@synevo.pl