PSA wolny, czyli swoisty antygen sterczowy (prostatę-specific antygen) to rodzaj hormonu produkowanego tylko przez męski gruczoł krokowy (prostatę). Prostata, zwana także sterczem, jest niewielkim narządem znajdującym się w miednicy u mężczyzn, który okala cewkę moczową. Jego funkcja to przede wszystkim produkcja płynu nasiennego, który razem z plemnikami tworzy spermę.
Podstawową funkcją hormonu PSA jest ułatwianie poruszania się plemników w ejakulacie, co umożliwia im dotarcie do jajowodu podczas stosunku płciowego i zajście procesu zapłodnienia komórki jajowej.
PSA wolny – kiedy wykonać badanie?
W fizjologicznych (normalnych) warunkach poziomy PSA we krwiobiegu zdrowych mężczyzn są zazwyczaj bardzo niewielkie. Wzrost poziomu PSA we krwi świadczy o zaburzeniach związanych z funkcjonowaniem prostaty.
U większości mężczyzn po ok. 50 roku życia dochodzi do łagodnego rozrostu prostaty. Wynika to z procesów starzenia się organizmu oraz i jest związane z wyższymi poziomami testosteronu. Jednak łagodny rozrost stercza w niektórych przypadkach może predysponować do rozwinięcia się raka stercza. Nowotwór ten jest złośliwy, czyli może dawać przerzuty do innych narządów. Dlatego niezwykle ważne jest wykonywanie badań profilaktycznych wśród mężczyzn powyżej 50-tki.
PSA wolny – kto powinien wykonać badanie?
Głównym wskazaniem do wykonania badania PSA jest wiek pacjenta, połączony z objawami łagodnego rozrostu gruczołu krokowego. Tymi objawami, które pojawiają się stopniowo, a ich nasilenie wzrasta przez dłuższy okres, są:
- częste oddawanie moczu, połączone ze zwiększonym parciem na mocz
- potrzeba oddawania moczu w nocy
- utrudnione oddawanie moczu, może być bolesne
- trudności z oddawaniem moczu
- wydłużony czas oddawania moczu
- powiększona prostata w badaniu urologicznym
Dokładna przyczyna łagodnego rozrostu stercza nie jest do końca znana – ryzyko wystąpienia przerostu stercza wzrasta u pacjentów z wywiadem rodzinnym tej choroby, otyłych oraz cierpiących na cukrzycę typu drugiego.
Ryzyko przeobrażenia się rozrostu w raka prostaty jest wyższe niż przeciętne, jeżeli u pacjenta występował wcześniej rak stercza w rodzinie, w przypadku współwystępowania otyłości (i braku aktywności fizycznej), przejścia zakażenia kiłą i rzeżączką oraz jeśli obecne są zaburzenia hormonalne, szczególnie w zakresie męskich hormonów płciowych.
PSA wolny cena | Kup badanie online
PSA wolny norma
- powyżej 0,25 ng/ml (25%)
Większość obecnego we krwi PSA jest związana z białkami osocza. Hormony niezwiązane nazywane są „wolnym PSA”. U mężczyzn u których występuje rak prostaty stosunek wolnego PSA co PSA związanego zmniejsza się. Oznacza to, że występują nieprawidłowo wysokie poziomy wolnego PSA, który w normalnych warunkach powinien być połączony z innymi białkami.
Wskaźnik wolnego PSA (wyrażany w procentach) jest niezwykle przydatny podczas oceny i planowania dalszego postępowania diagnostyczno-leczniczego (jak np. badania obrazowe za pomocą USG), a przede wszystkim zaplanowania ewentualnej biopsji gruczołu krokowego (czyli inwazyjnego badania polegającego na pobraniu wycinka tkanki prostaty w celu oceny ewentualnych zmian nowotworowych w komórkach tego narządu).
Badanie to jednak ma wartość tylko w połączeniu z badaniem poziomów związanego PSA (czyli PSA całkowitym) oraz badaniem fizykalnym pacjenta, połączonym z całościowym obrazem klinicznym prezentowanych objawów, dlatego wyniki należy zawsze konsultować lekarzem – najlepiej specjalistą z dziedziny urologii.
kontakt@synevo.pl