Rozpuszczalny receptor transferyny

Rozpuszczalny receptor transferyny – co to jest?

Receptory dla transferyny są białkami powierzchniowymi, obecnymi na powierzchni większości komórek (głównie dzielących się, zarówno prawidłowych jak i nowotworowych). Ok. 80% receptorów występuje na dojrzewających komórkach szeregu czerwonych krwinek w szpiku kostnym (retikulocytach), pewna część na komórkach łożyska, brak jest ich natomiast na powierzchni dojrzałych erytrocytów. Część receptora pozostaje na powierzchni komórki, zaś pozostała frakcja wolno krążąca z transferyną we krwi jest nazywana rozpuszczalną (sTfR).

Liczba receptorów dla transferyny, które ulegają ekspresji na powierzchni komórki, zależy od jej wewnątrzkomórkowego stężenia żelaza – zwiększa się, gdy żelaza jest mało, maleje jeśli jest za dużo. Intensywnie dzielące się komórki niedojrzałych czerwonych krwinek w szpiku potrzebują dużo żelaza do syntezy hemoglobiny, nasila się synteza receptorów w błonie komórki, tym samym stężenie rozpuszczalnych receptorów uwalnianych do osocza krwi też wzrasta.

Zważywszy na powyższe, pomiar stężenia sTfR jest stosowany jako miara nasilenia erytropoezy, czyli procesu syntezy czerwonych krwinek w szpiku kostnym. Wzrost sugeruje niedobór żelaza w niedojrzałych erytrocytach w wyniku intensywnego procesu krwiotworzenia.

Rozpuszczalny receptor transferyny – kiedy wykonać badanie?

Celem badania poziomu sTfR jest ocena stanu gospodarki żelazowej, a tym samym diagnostyka przyczyn i rodzajów niedokrwistości.

Szczególne zastosowanie test ma w wykrywaniu niedokrwistości z niedoboru żelaza w organizmie – spowodowanej zbyt małym przyjmowaniem żelaza z dietą lub jego nadmierną utratą w chorobach przewlekłych. Zaletą badania poziomu sTfR jest fakt, że (w przeciwieństwie do poziomu ferrytyny, białka ostrej fazy) nie wpływają na niego stan zapalny, nowotwory, choroby wątroby. Dzięki temu umożliwia on dobre zróżnicowanie tych dwóch przyczyn.

Inne sytuacje w których pomiar sTfR może okazać się użyteczny, to monitorowanie aktywności erytropoetycznej szpiku po przeszczepie czy jego uszkodzeniu. Może ona wzrastać po wdrożeniu leczenia stymulującego np. dawkowania erytropoetyny (środka pobudzającego syntezę krwinek czerwonych) lub w wyniku odpowiedniej suplementacji żelazem.

Kolejną przewagę przy oznaczaniu stężenia sTfR zapewnia wysoka czułość i specyficzność testu, zwłaszcza u kobiet w ciąży i małych dzieci. Bardziej niż o ilości żelaza zmagazynowanej w tkankach, informuje o jego funkcjonalnej puli dostępniejszej do wykorzystania.

Rozpuszczalny receptor transferyny – kto powinien wykonać badanie?

Do wykonania oceny gospodarki żelaza mogą skłaniać zarówno:

• objawy jego niedoboru (niedokrwistości, anemii), takie jak bladość, pogorszenie tolerancji wysiłku i szybka męczliwość, zawroty głowy, przyspieszone bicie serca;
• objawy jego nadmiaru (przeładowania, hemochromatozy), takie jak bóle brzucha, stawów, zmiana barwy skóry, powiększenie wątroby, utrata masy ciała, zanik libido.

Należy pamiętać, że aby uzyskać pełną ocenę złożonego metabolizmu żelaza, oprócz sTfR należy oznaczyć też parametry takie jak: ilość czerwonych krwinek, zawartość w nich hemoglobiny, stężenie żelaza w surowicy, w tkankach (ferrytyna), zdolności wiązania żelaza przez krew (transferyna), stopień wysycenia receptorów dla transferyny.

Szczegółowa diagnostyka jest wskazana zwłaszcza w przypadku współistnienia chorób przewlekłych, reumatologicznych, zapalnych. Jeśli w ich przebiegu występują objawy niedokrwistości, stężenie ferrytyny będzie wysokie, ale już poziom sTfR powinien mieścić się w granicach normy.

Materiał do badania

• krew żylna

Rozpuszczalny receptor dla transferyny cena

Rozpuszczalny receptor dla transferyny norma

Wartości referencyjne zależą od płci:

• kobiety 1,9 – 4,4 mg/l,
• mężczyźni 2,2 – 5,0 mg/l

Niski rozpuszczalny receptor dla transferyny sTfR

Zmniejszenie stężenia – niedokrwistości aplastyczne (zahamowanie proliferacji komórek w szpiku), po ablacji szpiku kostnego w celu przeszczepienia komórek macierzystych, w trakcie chemioterapii, w chorobach z przeładowania żelazem, w odpowiedzi na suplementację żelazem.

Wysoki rozpuszczalny receptor dla transferyny sTfR

Wzrost stężenia – w stanach niedoboru żelaza (niedokrwistość mikrocytarna) lub znacznie wzmożonego procesu erytropoezy, czyli produkcji czerwonych krwinek (po krwawieniu, w zespołach rozrostowych szpiku, u osób przebywających w środowisku wysokogórskim, leczonych erytropoetyną, kobiet w ciąży).