Mocznik jest końcowym produktem metabolizmu białek – czyli głównego składnika budulcowego wszystkich organizmów. Jest on produkowany głównie w wątrobie, ale może być również wytwarzany w tkankach, które wykazują się szybkim wzrostem – np. guzach nowotworowych.
Z wątroby jest transportowany przez krew do nerek, gdzie jest wydalany razem z moczem. Tylko mniej niż 10% wytwarzanego mocznika jest wydalane z potem i przez przewód pokarmowy.
W zrównoważonej diecie z umiarkowanym spożyciem białka oraz przy zachowanej prawidłowej funkcji wątroby i nerek, jego stężenie we krwi jest zazwyczaj niskie.
Mocznik we krwi – kiedy badać?
Mocznik we krwi jest badany, gdy konieczna jest ocena czynności nerek – niezależnie od tego, czy u danego pacjenta dopiero podejrzewa się chorobę nerek, czy została ona już wcześniej zdiagnozowana. U pacjentów poddawanych hemodializie (leczenie nerkozastępcze) mocznik jest badany w celu ustalenia skuteczności dializy.
Wraz z innymi wskaźnikami mocznik jest częścią panelu testów niezbędnych do zdiagnozowania wielu chorób, nie tylko chorób nerek takich jak:
- uszkodzenie wątroby
- niedrożność dróg moczowych
- niewydolność serca
- krwawienie z przewodu pokarmowego
- różne choroby metaboliczne
Najczęściej jest on mierzony w połączeniu z kreatyniną w surowicy. Kreatynina jest również produktem ubocznym metabolizmu tkanek, który jest wydalany przez nerki. Podwyższony poziom mocznika i kreatyniny jasno wskazuje na uszkodzenie nerek. Jeśli podniesiony jest tylko mocznik, występuje prawdopodobnie inna choroba, niekoniecznie związana z uszkodzoną czynnością nerek.
Kto powinien wykonać badanie?
Badanie należy wykonywać w przypadkach podejrzenia chorób nerek.
Jego podwyższony poziom we krwi, zwany mocznicą, może powodować niektóre z następujących objawów:
- mrowienie lub “uczucie prądu” w rękach i nogach
- ogólny wzrost zmęczenia i większa męczliwość
- dezorientacja
- nudności, wymioty i utrata apetytu
- wysokie ciśnienie krwi
- obrzęk, szczególnie wokół kostek
- uporczywe swędzenie
- zmiany częstotliwości oddawania moczu (mogą występować częściej, gdy nerki próbują usunąć nadmiarowy mocznik z organizmu lub rzadziej przy zmniejszonej ilości moczu w niewydolności nerek)
Przygotowanie do badania
Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania. Zaleca się wykonanie badania rano na czczo.
Materiał do badania
- krew żylna (surowica )
Mocznik cena | Kup badanie online
Mocznik norma
Wartości referencyjne zależą od wieku.
- 0-14 dni 1,08 – 7,86 mmol/l; 6,5 – 47,2 mg/dl
- 15 dni – 1 rok 1,27 – 5,79 mmol/l; 7,6 – 34,8 mg/dl
- 1 rok – 10 lat 3,15 – 7,58 mmol/l; 18,9 – 45,5 mg/dl
- 10 lat – <19 lat dziewczęta/kobiety 2,59 – 6,54 mmol/l; 15,5 – 39,3 mg/dl
- 10 lat – <19 lat chłopcy/mężczyźni 2,59 – 7,20 mmol/l; 15,5 – 43,2 mg/dl
- Dorośli 2,76 – 8,07 mmol/l; 16,6 – 48,5 mg/dl
Podwyższony mocznik
Przyczynami wysokich poziomów mocznika, które przekraczają normy mogą być:
- zwiększone spożycie białka z jedzeniem (dieta wysokobiałkowa, stosowanie suplementów białkowych)
- choroba nerek prowadząca do niewydolności nerek
- krwawienie z przewodu pokarmowego
- stany związane z masywnym uszkodzeniem tkanek np.: uraz, oparzenia, poważna operacja, przedłużający się głód, ciężka infekcja, rak
- niewydolność serca
- odwodnienie
- przyjmowanie niektórych leków np. kortykosteroidów
Następujące stany i uwarunkowania mogą być przyczyną występowania jego niskich poziomów:
- stosowanie diety niskobiałkowej
- fizjologicznie podczas ciąży
- przewodnienie
- choroba wątroby o ciężkim przebiegu (występuje wtedy niezdolność wątroby do przekształcania produktów pośrednich metabolizmu białka w mocznik)
- choroby genetyczne związane z produkcją wadliwych enzymów, które niezdolne są do prawidłowej produkcji mocznika
Zarówno wyniki badań, jak i ewentualne dalsze leczenie odchyleń od normy należy zawsze konsultować i omówić z lekarzem.
kontakt@synevo.pl