Powikłania po COVID-19
Choroba COVID-19, która wywoływana jest przez koronawirusa SARS-CoV-2 w większości przypadków przebiega bezobjawowo lub w postaci skąpoobjawowej. Niezależnie jednak od stopnia nasilenia objawów, które odczuwane są przez pacjenta w momencie ostrej infekcji zawsze występuje ryzyko zakażenia innych osób, które mogą przejść chorobę znacznie ciężej.
Obecnie wiemy coraz więcej na temat możliwych powikłań schorzenia COVID-19 – zarówno występujących od razu po infekcji, jak i oddalonych w czasie. Niektóre objawy infekcji koronawirusem mogą utrzymywać się przez dłuższy czas po zakończeniu choroby. Mogą także pojawić się inne dolegliwości, na pozór niezwiązane z COVID-19, które będą dotyczyły innych układów niż tylko układ oddechowy. Mowa wówczas o powikłaniach kardiologicznych lub neurologicznych COVID-19.
Warto wiedzieć, jakie mogą być komplikacje po infekcji SARS-CoV-2, aby w odpowiednim czasie zgłosić się do lekarza w celu dalszej diagnostyki i/lub wdrożenia odpowiedniej terapii. Należy pamiętać, że COVID-19 jest nową chorobą, której powikłania i długofalowe skutki są nadal przedmiotem intensywnych badań. Mimo to wciąż pozostaje wiele niewiadomych związanych z długoterminowym wpływem infekcji SARS-CoV-2 na stan zdrowia pacjentów.
Jakie są najczęstsze powikłania po COVID-19?
Ryzyko występowania powikłań po COVID-19 jest znacznie wyższe u osób, które przeszły tę chorobę w ciężkiej postaci, ze znacznym nasileniem objawów infekcji pierwotnej. Zakażenie koronawirusem SARS-CoV-2 najczęściej manifestuje się jako ostra infekcja dróg oddechowych, gdzie głównymi objawami są:
- gorączka
- kaszel
- duszności
- ogólne osłabienie, uczucie rozbicia
- znaczne pogorszeniu samopoczucia
- ból głowy
- bóle mięśni i stawów
Objawy COVID-19 są bardzo zróżnicowane, dlatego do rozpoznania choroby wymagane jest przeprowadzenie specjalistycznych testów, jak np. badanie molekularne PCR lub szybki test antygenowy w kierunku SARS-CoV-2.
Najczęściej występującymi powikłaniami u osób, które przeszły COVID-19 są przedłużające się objawy choroby. Może dochodzić do utrzymywania się niektórych symptomów nawet po ustąpieniu infekcji i wyeliminowaniu wirusa z organizmu. Przedłużające się zmęczenie, długotrwałe uczucie rozbicia, kaszel i odczuwanie duszności są dość częstym obrazem klinicznym prezentowanym przez osoby post-COVID, czyli tzw. ozdrowieńców.
Kolejnym symptomem jest utrata lub znacznie pogorszenie węchu i smaku. Dolegliwości te mogą występować z różnym nasileniem u poszczególnych osób i ustępować w różnym czasie, od kilku dni do kilku miesięcy.
Jakie są rzadziej występujące powikłania po COVID-19?
Dotychczas na ciężki przebieg choroby, a co za tym idzie także na możliwe ciężkie powikłania zdrowotne o wiele bardziej narażone były:
- osoby starsze,
- osoby otyłe,
- osoby ze współwystępującymi schorzeniami przewlekłymi, takimi jak np. miażdżyca, cukrzyca lub astma oskrzelowa.
Najbardziej niebezpiecznym powikłaniem po COVID-19 jest rozwój ostrej niewydolności oddechowej. Niewydolność oddechowa to stan chorobowy, w przebiegu którego płuca nie są w stanie pracować wystarczająco wydajnie, aby zapewnić narządom wystarczającą ilość tlenu. Dochodzi do niedotlenienia, co może skutkować poważnymi uszkodzeniami tkanek i narządów.
W przebiegu niewydolności oddechowej konieczna jest hospitalizacja chorego, często związana z wdrożenia terapii tlenowej lub w przypadkach ciężkich, połączona z intensywną opieką medyczną z wentylacją mechaniczną z użyciem respiratora, który wspomaga lub zastępuje pracę płuc. Dodatkowo, w wyniku znacznego nasilenia procesów immunologicznych związanych z infekcją koronawirusem może dochodzić do uszkodzeń innych narządów, takich jak np. wątroba lub nerki, co w skrajnych przypadkach prowadzi do ich niewydolności.
Powikłania po COVID-19 – problemy neurologiczne
Czasami może dochodzić do rozwoju powikłań neurologicznych, które mogą przybierać różne postaci i występować ze zmiennym nasileniem. Pacjenci po COVID-19 mogą doświadczać tzw. „brain fog”, czyli „mgły umysłowej”, która objawia się problemami z koncentracją, pogorszeniem pamięci i obniżoną sprawnością umysłową.
Zdarza się także, że u tych osób pojawiają się problemy ze snem, które mogą zarówno mieć związek z utrudnionym zasypianiem, jak i z częstszym wybudzaniem się w nocy i uogólnionym pogorszeniem jakości snu.
Bardzo rzadko występują ciężkie komplikacje neurologiczne, takie jak udar mózgu lub zespół Guillaina-Barrégo, który objawia się zaburzeniami czucia obwodowego (uczucie drętwienia, mrowienia kończyn), osłabieniem siły mięśniowej lub całkowitymi porażeniami (paraliżem) określonych grup mięśni.
Na ten moment dokładny patomechanizm łączący COVID-19 z tego rodzaju zaburzeniami nie jest dokładnie poznany, a co za tym idzie trudno określić przebieg i prognozę zdrowienia dla tych wtórnych schorzeń.
Powikłania po COVID-19 – problemy kardiologiczne
Kolejnym niebezpiecznym powikłaniem po COVID-19 jest zwiększone ryzyko rozwoju zakrzepów w naczyniach krwionośnych, które wynika z uogólnionego stanu zapalnego w przebiegu infekcji wywoływanej przez koronawirusa.
Zakrzepica żylna może prowadzić do tworzenia się zatorów w naczyniach, co może skutkować rozwojem zatorowości płucnej, incydentów sercowo-naczyniowych w postaci udarów mózgu oraz innych uszkodzeń tkanek związanych z zaburzeniami przepływu krwi.
Jako konsekwencja COVID-19 mogą rozwinąć się także bezpośrednie uszkodzenia mięśnia sercowego, które w przyszłości mogą prowadzić do rozwoju niewydolności krążeniowej lub innych zaburzeń funkcjonowania tego narządu.
Najczęstszymi objawami zaburzeń pracy serca są:
- bóle w klatce piersiowej,
- uczucie kołatania,
- arytmie
- oraz uogólnione osłabienie.
W przypadku łagodnego przebiegu COVID-19 powikłania tego rodzaju są niezwykle rzadkie, jednak nigdy nie należy ignorować objawów, które mogłyby sugerować problemy z układem sercowo-naczyniowym. Niezależnie od ich stopnia nasilenia zawsze powinno się skonsultować tego rodzaju dolegliwości z lekarzem, chociażby w celu wykluczenia zagrażających życiu zaburzeń.
Powikłania po COVID-19 – płuca
Powikłania po COVID-19 płucne są jednymi z najczęściej występujących komplikacji tej choroby, jako że to właśnie w obrębie tych narządów dochodzi do rozwoju pierwotnej infekcji wywoływanej koronawirusem SARS-CoV-2.
Najczęściej występują przedłużone objawy infekcji, takie jak
- szybsze męczenie się,
- uczucie duszności,
- przedłużający się kaszel
- lub bóle w klatce piersiowej.
W przypadku ciężkiego przebiegu COVID-19 (który zazwyczaj rozwija się u dodatkowo obciążonych zdrowotnie osób) może dojść do pojawienia się zapalenia płuc. Jest to stan chorobowy związany z zajęciem pęcherzyków płucnych, czyli elementów tych narządów, które odpowiedzialne są za wymianę gazową między powietrzem, a krwią.
Zapalenie płuc może prowadzić do niewydolności oddechowej, która jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia i wymaga pilnej hospitalizacji. Dodatkowo mogą pojawiać się infekcje wtórne w obrębie tych narządów. Wynika to z dodatkowego nadkażenia tkanek płucnych przez inne patogeny niż tylko koronawirus SARS-CoV-2, jak np. określone rodzaje bakterii chorobotwórczych. Wymagana jest wówczas pogłębiona diagnostyka i wdrożenie dobranego indywidualnie leczenia z wykorzystaniem określonych grup leków. Tego rodzaju komplikacje mogą prowadzić do włóknienia tkanek, czego konsekwencją może być uszkodzenie płuc i obniżenie wydolności oddechowej.
Powikłania po COVID-19 – utrata węchu i smaku
Dość charakterystycznym objawem dla infekcji COVID-19 są zaburzenia węchu i smaku. Dokładny mechanizm tych nieprawidłowości nie jest do końca poznany (podejrzewa się oddziaływanie wirusa na komórki nerwowe w jamie nosa), a sam objaw nie występuje u każdego pacjenta zakażonego koronawirusem SARS-CoV-2.
W przeciwieństwie do większości infekcji dróg oddechowych nie ma on jednak związku z katarem i niedrożnością nosa- występuje on niezależnie od tego schorzenia i może utrzymywać się przez długi okres po ustąpieniu choroby. Zaburzenia te mogą przybierać postać zarówno osłabionej umiejętności odczuwania określonych lub wszystkich zapachów i smaków, jak i całkowitej utraty tych dwóch zmysłów. Po pewnym czasie może dojść do ich stopniowego powracania, jednak z objawami tzw. parosmii, czyli błędnej identyfikacji określonych zapachów lub też permanentnego odczuwania nieobecnej w danym miejscu woni, jak np. dymu papierosowego, spalenizny lub innych, nieprzyjemnych zapachów.
PIMS-TS, czyli powikłania po COVID-19 u dzieci
PIMS-TS to tzw. pediatryczny wielonarządowy zespół zapalny tymczasowo związany z COVID-19. Jest to rzadko występujące, jednak niezwykle niebezpieczne powikłanie zdrowotne, do rozwoju którego może dojść u dzieci zakażonych koronawirusem SARS-CoV-2. Ze względu na o wiele rzadszy objawowy przebieg choroby COVID-19 u pacjentów pediatrycznych jej ewentualne powikłania także występują o wiele rzadziej w porównaniu do populacji osób dorosłych. Należy jednak pamiętać, że PIMS-TS może także pojawić się u dzieci, które przeszły chorobę bezobjawowo.
PIMS-TS wynika z rozwoju uogólnionej odpowiedzi immunologicznej, która prowadzi do pojawienia się objawów takich jak m.in.:
- wysoka gorączka utrzymująca się powyżej 3 dni
- bóle brzucha o znacznym nasileniu
- biegunka
- nudności, wymioty
- wysypka skórna
- bóle głowy
- zaburzenia świadomości
- zapalenie spojówek
- zaburzenia pracy serca
PIMS-TS może bardzo szybko doprowadzić do zaburzeń pracy poszczególnych narządów i układów, co stanowi bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia dziecka. W przypadku podejrzenia zespołu PIMS-TS, nawet jeżeli nie wcześniej u dziecka nie został zdiagnozowany COVID-19 należy niezwłocznie zgłosić się do szpitala.
INFORMACJEWarto wiedzieć
Objawy koronawirusa SARS-CoV-2. Jakie są pierwsze objawy koronawirusa?
Koronawirus porady – jak uchronić się przed zakażeniem COVID-19
kontakt@synevo.pl