Ceny badań w sklepie internetowym są 10% niższe od cen w Punktach Pobrań – KUP ONLINE

Szukaj
Close this search box.
Szukaj
Close this search box.
flaga ukrainy#standwithUkraine

Trzustka – objawy, choroby

Co warto wiedzieć?

Trzustka – co to jest?

Trzustka to niezwykle ważny organ, który spełni zarówno funkcje wewnątrz – jak i zewnątrzwydzielnicze. Funkcje wewnątrzwydzielnicze polegają na produkcji hormonów, głównie insuliny i glukagonu, które trafiając do krwiobiegu regulują pracę wielu tkanek i narządów. Funkcja zewnątrzwydzielnicza polega na produkcji soku trzustkowego, który zawiera enzymy trawienne biorące udział w trawieniu białek, tłuszczów i cukrów.

Choroby trzustki to:

  • ostre zapalenie trzustki,
  • przewlekłe zapalenie trzustki,
  • torbiele trzustki,
  • rak trzustki.

Trzustka gdzie jest

Trzustka znajduje się w górnej części jamy brzusznej na wysokości pierwszego lub drugiego kręgu lędźwiowego. Położona jest za żołądkiem, mniej więcej na środku nadbrzusza.

Budowa trzustki

Trzustka posiada kształt spłaszczonej gruszki, przy czym jej szersza część znajduje się nieco w prawo od linii kręgosłupa. Trzustka ma długość ok. 12-20 cm i u dorosłego człowieka waży od ok. 70 do 100 gramów. Anatomicznie dzieli się ją na cztery części – głowę, szyjkę, trzon oraz ogon. Głowa przylega do dwunastnicy, ogon trzustki sięga wnęki śledziony. Sok trzustkowy odprowadzany jest przez przewód trzustkowy do dwunastnicy w okolicy brodawki Vatera. Trzustka zbudowana jest z różnego rodzaju komórek, w zależności od funkcji.

Funkcje trzustki

Jedną z dwóch podstawowych funkcji trzustki jest produkcja enzymów trawiennych. Enzymy te produkowane są w postaci nieaktywnej i uwalniane są do dwunastnicy, gdzie po aktywacji biorą udział w trawieniu składników pokarmowych. Trzustka odpowiedzialna jest za dostarczanie do światła przewodu pokarmowego m.in.:

  • enzymów proteolitycznych czyli trawiących białko: trypsyna, chymotrypsyna, elastaza, karboksypeptydaza A i B
  • enzymów lipolitycznych czyli trawiących tłuszcze: lipaza, fosfolipaza, esteraza
  • enzymów glikolitycznych czyli trawiących cukry: α-amylaza
  • enzymów nukleolitycznych czyli trawiących kwasy nukleinowe: rybonukleaza i dezoksyrybonukleaza

Drugą, niezwykle istotną funkcją trzustki jest produkcja hormonów. Hormony to związki, które oddziałują na różne tkanki organizmu na drodze złożonych mechanizmów sprzężeń zwrotnych. Hormony produkowane są przez komórki dokrewne trzustki skupione w wyspach trzustkowych. Trzustka produkuje m.in. następujące hormony:

  • insulinę – jest to najważniejszy hormon regulujący zużycie glukozy przez organizm. Dzięki insulinie glukoza jest w stanie wnikać do wnętrza komórek, gdzie wykorzystywana jest jako główne źródło energii. Na skutek działania insuliny dochodzi do obniżenia stężenia glukozy we krwi. Insulina umożliwia magazynowanie glukozy w postaci glikogenu w wątrobie i mięśniach poprzecznie prążkowanych, czyli szkieletowych.
  • glukagon – jest to hormon działający w sposób przeciwny do działania insuliny, powoduje wzrost stężenia glukozy we krwi. Jego produkcja zwiększa się w sytuacji głodu, stymuluje rozkład glikogenu i uwolnienie glukozy niezbędnej do funkcjonowania organizmu.
  • somatostatyna- hormon ten odpowiedzialny jest za hamowanie wydzielania hormonu wzrostu (HGH) oraz obniża poziom insuliny obecny we krwi poprzez wielokierunkowe działanie na różne tkanki organizmu.

Choroby trzustki

Najczęściej występującym stanem ostrym związanym z trzustką jest OZT, czyli ostre zapalenie trzustki. Głównymi przyczynami tego schorzenia jest nadużywanie alkoholu oraz kamica żółciowa. W przebiegu kamicy żółciowej może dojść do zablokowania przewodów wydzielniczych, zarówno pęcherzyka żółciowego jak i trzustki. Dochodzi wówczas do rozwoju ostrego stanu wymagającego pilnej interwencji medycznej z uwagi na aktywację proenzymów trzustkowych i w rezultacie uszkodzenie trzustki i okolicznych tkanek. Wszelkie niepokojące objawy powinny być konsultowane z lekarzem.

Nowotwory trzustki to jedne z gorzej rokujących chorób onkologicznych. Rak trzustki jest nowotworem o charakterze złośliwym – oznacza to, że może on dawać przerzuty do innych narządów wytwarzając tam wtórne ogniska komórek nowotworowych. Bardzo często objawy tego schorzenia są niecharakterystyczne, a ostateczna diagnoza stawiana jest w momencie, gdy choroba znajduje się już w bardzo zaawansowanym stadium, które posiada ograniczone możliwości leczenia. Z tego powodu należy regularnie wykonywać badania profilaktyczne oraz niezwłocznie konsultować z lekarzem jakiekolwiek niepokojące objawy.

Trzustka objawy

Główne objawy ostrego zapalenia trzustki OZT to:

  • ból w nadbrzuszu promieniujący do kręgosłupa
  • nudności
  • wymioty
  • gorączka
  • w postaci ciężkiej objawy zespołu ogólnoustrojowej reakcji zapalnej

Badania laboratoryjne to głównie oznaczenie aktywności amylazy i lipazy. Oznaczenie amylazy wykonywane jest w moczu oraz w surowicy. Ważną informacją jest ocena dynamiki zmian aktywności enzymów w czasie.

Inne badania w OZT to:

Objawy przewlekłego zapalenie trzustki PZT:

  • ból brzucha
  • wzdęcia
  • biegunka
  • utrata masy ciała
  • zaburzenia wchłaniania,
  • zaburzenia tolerancji glukozy

Badania laboratoryjne przydatne w diagnozowaniu PZT to aktywność elastazy w kale, w okresach zaostrzenia choroby dochodzi także do zwiększenia aktywności amylazy i lipazy w surowicy oraz amylazy w moczu. Często jednak aktywność tych enzymów długo pozostaje prawidłowa mimo zaawansowanych zmian chorobowych w trzustce.

 

trzustka profil trzustkowy

 

Torbiele trzustki

Objawy mogą obejmować bóle lub dyskomfort w jamie brzusznej. Niekiedy towarzyszą im nudności, wymioty, brak apetytu oraz spadek masy ciała. Z badań laboratoryjnych wykonywane są oznaczenia aktywności amylazy, lipazy, CRP, bilirubiny oraz ALP.

Rak trzustki

W początkowym okresie choroby mogą występować objawy niecharakterystyczne, takie jak: wzdęcia, nudności, utrata masy ciała, biegunka, brak apetytu, uczucie dyskomfortu w jamie brzusznej. W późniejszym okresie może pojawić się żółtaczka, cukrzyca, zakrzepica, krwawienia z przewodu pokarmowego.

W badaniach laboratoryjnych obserwuje się:

  • wzrost stężenia bilirubiny oraz aktywności enzymów GGTP, ALP
  • niedokrwistość
  • spadek stężenia albuminy
  • wzrost stężenia CA 19-9

Do czynników rozwoju raka trzustki należą:

  • palenie tytoniu
  • czynniki genetyczne
  • przewlekłe zapalenie trzustki
  • otyłość
  • cukrzyca
  • wiek (80% zachorowań po 60 r.ż)
  • płeć – częściej chorują mężczyźni
  • dieta – nadmierne spożycie tłuszczy zwierzęcych (nasycone kwasy tłuszczowe), węglowodanów, a także grzybów, kapusty, fasoli, grochu, ostrych przypraw
  • czynniki zawodowe – przemysł chemiczny (pestycydy, plastik, benzydyna)
  • infekcje HBV, HCV

Rak trzustki – przyczyny, objawy, badania

 

Chorobą ściśle związaną z trzustką jest cukrzyca.

Cukrzyca. Jakie są objawy cukrzycy?

Przyczyny chorób trzustki

Choroby trzustki posiadają różną etiologię. Do czynników, które mogą przyczynić się do rozwoju chorób trzustki należą:

  • nadużywanie alkoholu
  • leki
  • infekcje wirusowe (CMV, HIV, świnka)
  • choroby pęcherzyka żółciowego oraz dróg żółciowych
  • choroby autoimmunologiczne
  • predyspozycje genetyczne
  • urazy i operacje brzucha
  • palenie tytoniu

Trzustka badania

BADANIA ZAMÓW
Amylaza Kup online
Amylaza trzustkowa Kup online
Amylaza w moczu Kup online
Lipaza Kup online
Profil trzustkowy Kup online

 

Konsultacja: Zespół Medyczny Synevo

Źródła: