Dzięki wprowadzeniu obowiązkowych szczepień przeciw odrze, niemal zapomnieliśmy o tej niezwykle niebezpiecznej chorobie. Niestety jesteśmy świadkami niepokojącego wzrostu zachorowań na odrę. Według statystyk jest prawie pewne, że niezaszczepione dziecko na nią zachoruje, a jeden chory może zarazić od 15 do 20 osób, podczas gdy osoba chorująca na grypę zaraża do 3 osób.

Od momentu zakażenia do wystąpienia typowych objawów choroby upływa zwykle 9 – 14 dni, ale już w tym okresie chory zaraża kolejne osoby. Do objawów choroby należy gorączka, katar, męczący i suchy kaszel, ból gardła, zapalenie spojówek oraz światłowstręt. Twarz chorego dziecka wygląda jak po długim płaczu. W jamie ustnej pojawiają się białe wykwity otoczone czerwoną linią (plamki Koplika), a następnie wysypka plamisto-grudkowa. Im pacjent jest starszy, tym przebieg choroby jest cięższy i bardziej dla niego niebezpieczny. Dotyczy to szczególnie pacjentów z chorobami układu krążenia lub obniżoną odpornością.

Około 30% zachorowań przebiega z powikłaniami szczególnie wśród dzieci do 5 lat
i dorosłych powyżej 20 lat. Może to być zapalenie ucha środkowego, zakażenie żołądkowo-jelitowe, zapalenie płuc, zapalenie mięśnia sercowego, ale najgroźniejsze są powikłania neurologiczne: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie mózgu, podostre stwardniające zapalenie mózgu LESS rozwijające się po wielu latach od przechorowania odry – średnio 5 – 8 lat, ale objawy mogą wystąpić nawet po 15 latach od zakażenia i zakończyć się śmiercią.

Odra jest szczególnie niebezpieczna także w okresie ciąży. Infekcja tym wirusem może zwiększyć ryzyko takich powikłań jak: przedwczesny poród, poronienie czy niska masa urodzeniowa dziecka.

Według danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny od 1 stycznia do 31 października br. w Polsce zanotowano 144 przypadki odry. W tym samym okresie roku ubiegłego takich zachorowań było znacznie mniej – 59 (w całym 2017 r. w Polsce zanotowano 63 zachorowania). W 2017 roku w europejskim regionie WHO zanotowano ponad 24 tysiące zachorowań, a od stycznia do września 2018 roku – ponad 52 tys. przypadków odry. Epidemiolodzy oceniają, że utrzymujące się rozprzestrzenianie odry w Europie wynika z niedostatecznej liczby zaszczepionych. Wśród wszystkich zgłoszonych przypadków odry w 2017 r., które wystąpiły u osób o znanym statusie zaszczepienia, aż 87 proc. dotyczyło osób niezaszczepionych. Wirus odry przestaje się rozprzestrzeniać w populacji dopiero, gdy zaszczepionych jest przynajmniej 95% osób.

Szczepionka przeciw odrze występuje w postaci połączonej jako szczepionka przeciw odrze, śwince i różyczce (tzw. MMR). Zawiera żywe, osłabione wirusy (po szczepieniu nie przenoszą się one na inne osoby z otoczenia dziecka). Szczepienie przeciw odrze należy do szczepień obowiązkowych (bezpłatnych) podawanych w Polsce w 13 – 14 miesiącu życia – dawka I oraz w 10 roku życia – dawka II przypominająca.

Eksperci wskazują, że szczepienie przeciw odrze ma bardzo dużą skuteczność. Wynika to m.in. z bardzo małej zmienności wirusa występującego tylko w jednym serotypie. Po podaniu pierwszej dawki szczepionki odporność uzyskuje około 95 – 98 proc. zaszczepionych. Podanie drugiej dawki pozwala uzyskać niemal stuprocentową odporność, która utrzymuje się do końca życia.

W diagnostyce laboratoryjnej wykorzystywane są badania serologiczne oraz techniki oparte o biologię molekularną PCR i RT – PCR:

badanie serologiczne – oznaczane są swoiste przeciwciała przeciwko wirusowi odry w klasie IgM w surowicy u osoby, która nie dostała szczepionki w ciągu ostatnich 2 – 3 miesięcy. Pojawiają się w ciągu 2 – 3 dni po wystąpieniu wysypki i zanikają po 4 – 5 tygodniach.Najwyższe stężenie występuje po 7 dniach od wystąpienia wysypki i wówczas jest zalecane pobieranie krwi do badania. Wynik pozytywny badania świadczy o ostrym, aktualnym lub niedawno przebytym zakażeniu. Gdy oznaczenie IgM jest niemożliwe, rozpoznanie potwierdza 4 – krotne zwiększenie miana swoistych przeciwciał IgG w surowicy w odstępie 4 tygodni
(w ostrej fazie choroby i w okresie rekonwalescencji). Oznaczanie IgG ma na celu także ocenę statusu immunologicznego. Obecność przeciwciał IgG, mimo niestwierdzonej odry, oznacza, że badany przebył chorobę w przeszłości lub został skutecznie zaszczepiony.
badania molekularne wykonywane m.in. we krwi, w wymazach z gardła i w moczu. Najlepiej pobrać materiał w ciągu 1 – 4 dni od wystąpienia wysypki.

Synevo – Laboratoria Medyczne

Grupa Synevo jest obecna w wielu państwach Europy, a sieć Laboratoriów Medycznych Synevo działa na terenie Niemiec, Turcji, Rumunii, Ukrainy, Gruzji, Mołdawii, Rosji, Bułgarii oraz Serbii. W Polsce początki działalności firmy sięgają 2002 roku. Laboratoria Medyczne Synevo specjalizują się w badaniach laboratoryjnych, od podstawowych badań z krwi i moczu po specjalistyczne testy i zaawansowane badania diagnostyczne w zakresie: alergologii, analityki ogólnej, autoimmunologii, histopatologii, badań genetycznych, biochemii i immunochemii, diagnostyki infekcji, endokrynologii, immunologii i hematologii. Laboratoria Synevo wyróżnia nie tylko szeroka oferta badań, ale też ich niezwykle wysoka jakość oraz profesjonalny zespół specjalistów w różnych dziedzinach medycznej diagnostyki laboratoryjnej.