Posiew w kierunku grzybów drożdżopodobnych
Zakażenia grzybami drożdżopodobnymi (najczęściej izolowanym gatunkiem jest Candida albicans, czasem C. crusei lub glabrata) zaliczamy do oportunistycznych (powodowanych przez drobnoustroje nieszkodliwe dla zdrowego człowieka) oraz endogennych (wywołanych przez drożdżaki już obecne w organizmie). W normalnych warunkach, grzyby w niewielkich ilościach występują jako składnik naturalnej flory bakteryjnej skóry, paznokci oraz śluzówek przewodu pokarmowego (są wykrywane w jelitach u nawet do 80% osób).
Do zakażenia dochodzi najczęściej w wyniku patologicznego namnożenia drożdżaków, a stanami sprzyjającymi takiej sytuacji są przewlekłe leczenie antybiotykami (zaburzające skład jelitowej flory bakteryjnej), długotrwała hospitalizacja i liczne choroby współistniejące (np. cukrzyca), przebyte inwazyjne zabiegi chirurgiczne, obniżenie odporności (w wyniku infekcji np. HIV lub stosowanych leków np. sterydów), ale również obecność ciał obcych w organizmie (sztucznych zastawek, cewników naczyniowych, urologicznych, drenów, implantów). W tym ostatnim przypadku, na ich powierzchni może powstać biofilm, czyli stale utrzymująca się warstwa grzybów, która bardzo słabo odpowiada na leczenie i długo pozostaje źródłem zakażenia.
Zdecydowana większość infekcji Candidą dotyczy niewielkich powierzchni skóry i błon śluzowych (zmiany w okolicach stawów, między palcami stóp, pleśniawki jamy ustnej, pochwy), jednak w przypadku osłabionej bariery śluzówkowo-skórnej, drożdżaki przerastają i dostają się do głębszych tkanek, a nawet naczyń krwionośnych (zakażenie rozsiane). W ten sposób stale pobudzają układ odpornościowy, powodując stan zapalny, nierzadko reakcje alergiczne.
Drożdżaki mogą też opuścić naczynia i przechodzić do tkanek narządów (wątroby, śledziony, nerek, serca, mózgu), powodując grzybice inwazyjne. U chorych onkologicznych (podczas chemio-, radioterapii, po przeszczepach szpiku i narządów) zakażenie nimi mogłoby stanowić nawet zagrożenie życia. Z tego powodu, u niektórych pacjentów z czynnikami ryzyka, stwierdzoną kolonizacją układu pokarmowego lub historią rozsianych infekcji grzybiczych, profilaktycznie stosuje się leczenie przeciwgrzybicze. To również u nich ogromne znaczenie ma wczesna diagnostyka.
Kiedy wykonać posiew w kierunku grzybów drożdżopodobnych?
Badanie jest zlecane w celach diagnostycznych przy podejrzeniu zakażeń grzybiczych, szczególnie wywołanych grzybami drożdżopodobnymi, w celu zróżnicowania ich od tych spowodowanych przez bakterie lub wirusy. Materiałem do badania może być każda próbka pobrana od pacjenta (z płynów ustrojowych takich jak mocz czy krew, wymaz z jamy ustnej lub narządów płciowych, wymaz lub zeskrobiny ze skóry, kał), uwzględniając zgłaszane przez niego objawy, które mogą sugerować lokalizację infekcji.
Posiew w kierunku grzybów drożdżopodobnych można poprzedzić oceną mikroskopową preparatu bezpośredniego z pobranego materiału (zaobserwowanie strzępek Candidy) lub uzupełnić testami serologicznymi (na przeciwciała obecne we krwi), molekularnymi (na obecność materiału genetycznego).
Kto powinien wykonać posiew w kierunku grzybów drożdżopodobnych?
Osoby z objawami mogącymi wskazywać na infekcję grzybiczą w różnych miejscach:
- przerost w układzie pokarmowym: dyskomfort po jedzeniu, wzdęcia, gazy, biegunki
- grzybica skórna: swędzenie, zaczerwienienie, pękanie naskórka
- błon śluzowych jamy ustnej i narządów płciowych: białe naloty, podrażnienie, ból i obrzęk, nieprzyjemny zapach z ust, białe, gęste upławy
- układu moczowego: dyskomfort podczas oddawania moczu oraz stosunku
- narządów: białawe naloty, kłopoty z przełykaniem, wrzody żołądka, wymioty, skurczowe bóle brzucha, odkrztuszanie wydzieliny podbarwionej krwią, swędzenie okolicy odbytu
Posiew w kierunku grzybów drożdżopodobnych norma
- posiew ujemny (-)
Oznacza, że na specjalnym podłożu przeznaczonym do hodowania grzybów drożdżopodobnych, nie zaobserwowano ich wzrostu – może wskazywać to na fakt, że objawy zgłaszane przez pacjenta są spowodowane infekcją innymi gatunkami grzybów lub pozostałymi rodzajami drobnoustrojów.
- posiew dodatni (+)
Oznacza, że na specjalnym podłożu przeznaczonym do hodowania grzybów drożdżopodobnych, zaobserwowano ich wzrost (w postaci kremowych kolonii) – jeśli wynikowi odpowiada stan kliniczny pacjenta, wysoce prawdopodobne jest, że to wyizolowane grzyby są przyczyną infekcji. Na podstawie pełnego wywiadu uzyskanego od chorego i ocenie jego indywidualnych czynników ryzyka, decyzję o rozpoczęciu leczenia przeciwgrzybiczego (doustnego, dożylnego, miejscowego) zawsze podejmuje lekarz.
kontakt@synevo.pl