Posiewy i wymazy
Obie procedury zazwyczaj dotyczą jednego badania mikrobiologicznego, które ma na celu identyfikację organizmów chorobotwórczych odpowiedzialnych za wywoływanie danego schorzenia u pacjenta.
Wymaz polega na pobraniu od pacjenta za pomocą specjalnego patyczka („wymazówki”) materiału biologicznego, który następnie zostanie przesłany do badania. Materiał ten może pochodzić praktycznie z każdego miejsca zmienionego chorobowo, jeżeli występuje tam podejrzenie, że jest to wywołane przez bakterie lub grzyby.
Najczęściej wykonywany jest wymaz z jamy ustnej i gardła, a u kobiet często także pobierany jest wymaz z pochwy. Poza badaniem mikrobiologicznym uzyskana w taki sposób próbka może być wykorzystywana także do innych badań.
Posiew to dalsza część badania mikrobiologicznego, która wykonywana jest na podstawie materiałów uzyskanych z wymazu od danego pacjenta. Polega na namnażaniu obecnych tam bakterii na specjalnych podłożach zawierających różne rodzaje pożywek i związków chemicznych. W zależności od tego, na którym podłożu dojdzie do namnażania się tych mikroorganizmów oraz tego, jaki będzie wygląd ich kolonii możliwa jest identyfikacja gatunku i szczepu bakterii. Dodatkowo bardzo często wykonywany jest jednocześnie antybiogram, czyli ocena oporności wyhodowanych bakterii na różne rodzaje antybiotyków, co umożliwia wybranie tego, który będzie najbardziej skuteczny w leczeniu danej infekcji.
Posiewy i wymazy – kiedy wykonać
O konieczności tego badania decyduje lekarz w sytuacji, w której objawy pacjenta wskazywałyby na celowość jego wykonywania, czyli przede wszystkim kiedy występuje podejrzenie, że jest to choroba bakteryjna. Wymazy mogą być wykonywane także w celu potwierdzenia lub wykluczenia nosicielstwa danego patogenu. Jest to sytuacja, w której pomimo że w organizmie pacjenta obecny jest wirus lub bakteria chorobo twórcza, to nie wykazuje on żadnych objawów tej choroby. Mimo to dalej może on być potencjalnym źródłem zakażenia dla innych osób, które mogą już gorzej znosić tę infekcję i wymagać specjalistycznego leczenia- dotyczy to szczególnie osób z obniżoną odpornością, na przykład w wyniku leczenia onkologicznego czy też zakażenia wirusem HIV.
Posiewy i wymazy – kto powinien wykonać?
Choroby bakteryjne mają kilka cech charakterystycznych, które odróżniają je od chorób wywoływanych przez wirusy. Większość z nich znajduje odzwierciedlenie w innych badaniach laboratoryjnych, jak chociażby w ocenie liczebności poszczególnych podtypów leukocytów lub też podwyższeniu CRP lub OB. Dość czułym wskaźnikiem infekcji bakteryjnych są także podwyższone stężenia prokalcytoniny we krwi, która w warunkach prawidłowych spełnia funkcję prohormonu dla kalcytoniny. Objawami zauważalnymi dla pacjenta, które mogą wskazywać na obecność infekcji bakteryjnej są przede wszystkim podwyższona gorączka oraz bardziej nasilone objawy, takie jak ból głowy i ogólne pogorszenie samopoczucia pacjenta.
Wykonanie posiewu umożliwia bardzo celną identyfikację przyczyny choroby oraz definitywne postawienie diagnozy, co znacząco ułatwia wybór właściwego w danym przypadku antybiotyku. Niezwykle ważne jest, aby podczas stosowania antybiotyków ściśle przestrzegać zaleceń lekarskich i przyjmować je przez określony czas, nawet jeżeli objawy chorobowe ustąpią wcześniej- w przeciwnym wypadku ryzykujemy pozostawienie w organizmie bakterii o szczególnej oporności na substancje lecznicze, co może skutkować nawrotem choroby o cięższym przebiegu niż pierwotnie.
Najczęściej wybierane badania
Podstawowe badanie wykonywane w celu określenia przyczyny chorób układu pokarmowego
Badanie pomocne w diagnostyce zaburzęń trawienia i wchłaniania
Badanie przydatne w diagnostyce wczesnego wykrywania raka jelita grubego
Diagnostyka parazytologiczna jest ważnym elementem potwierdzenia zarażenia określonym pasożytem oraz wdrożenia skutecznego leczenia