Ceny badań w sklepie internetowym są 10% niższe od cen w Punktach Pobrań – KUP ONLINE

Szukaj
Close this search box.
Szukaj
Close this search box.
flaga ukrainy#standwithUkraine

Endometrioza – co to jest, jakie są objawy

Dowiedz się więcej

Endometrioza co to

Endometrioza to choroba ginekologiczna, która charakteryzuje się obecnością tkanki podobnej do endometrium macicy w innych lokalizacjach w ciele. Na ten moment dokładne przyczyny rozwoju endometriozy nie są do końca poznane. Szacuje się, że to schorzenie może dotyczyć ok. 11% kobiet w ogólnej populacji – w Polsce jest to ok. 1 milion pacjentek. Diagnoza najczęściej stawiana jest między 30 a 50 rokiem życia, choć początki rozwoju tej choroby mogą mieć miejsce dużo wcześniej. Choroba dotyka zarówno kobiety w okresie rozrodczym, jak i po menopauzie. Wykrywana może być także u dziewcząt przed wystąpieniem pierwszej miesiączki.

Od wewnątrz jama macicy wyścielona jest specjalistyczną tkanką, nazywaną endometrium. Jej grubość oraz struktura ulega cyklicznym zmianom pod wpływem hormonów związanych z cyklem miesiączkowym. Podczas menstruacji to właśnie endometrium ulega złuszczeniu i wydalaniu z krwią menstruacyjną. W przebiegu endometriozy obserwuje się skupiska komórek podobnych do endometrium poza jamą macicy. Najczęściej ogniska endometriozy rozwijają się na jajnikach, jajowodach, więzadłach otaczających macicę oraz na zewnętrznej powierzchni macicy. Możliwe jest także pojawienie się endometrium w innych lokalizacjach anatomicznych, jak np. w pochwie, na otrzewnej, w pęcherzu oraz innych organach miednicy.

Ektopicznie zlokalizowane tkanki endometrium są wrażliwe na hormony odpowiedzialne za regulowanie menstruacji. Oznacza to, że ulegają one wzrastaniu oraz złuszczaniu podczas miesiączki. Skutkuje to występowaniem krwawień wewnętrznych oraz przewlekłych stanów zapalnych, które prowadzą do pojawienia się objawów chorobowych oraz mogą skutkować wytworzeniem się zrostów, blizn, torbieli oraz innych zmian patologicznych.

Endometrioza objawy

W ok. ¼ przypadków endometrioza przebiega w sposób bezobjawowy. Nasilenie dolegliwości oraz możliwe powikłania zależą od wielu czynników, m.in. wielkość oraz lokalizacji zmian patologicznych.

Podstawowym objawem endometriozy jest nawracający ból zlokalizowany w miednicy mniejszej. Nasilenie bólu oraz jego charakter może być zróżnicowany – od łagodnego do bardzo silnego, o charakterze kłującym, który może promieniować do okolicy lędźwiowej. Pacjentki cierpiące na tę chorobę zgłaszają także silne bóle podczas menstruacji, owulacji oraz ból podczas stosunku płciowego.

Dodatkowo mogą występować zaburzenia menstruacji. Krwawienia miesięczne mogą być nieregularne, często bardziej obfite ze znaczącym nasileniem dodatkowych dolegliwości. Czasami obserwuje się także objawy związane z zaburzeniami pracy układu moczowego i pokarmowego jak m.in. częste uczucie parcia na mocz, bolesność podczas oddawania moczu, krwiomocz, wzdęcia, biegunki, zaparcia, ból przy defekacji.

Bardzo ważnym i jednocześnie niepokojącym objawem, który może wskazywać na endometriozę są problemy z zajściem w ciążę. Endometrioza to jedna z przyczyn niepłodności u kobiet. Zgodnie z definicją WHO niepłodność może zostać rozpoznana, jeżeli pomimo regularnego odbywania stosunków płciowych (3-4 na tydzień) bez stosowania metod antykoncepcyjnych przez okres 12 miesięcy kobieta nie zachodzi w ciążę.

Jakie są przyczyny endometriozy?

Dokładne przyczyny rozwoju endometriozy nadal nie zostały do końca poznane. Wiadomo, że na jej rozwój mają wpływ zarówno czynniki genetyczne, środowiskowe jak i epidemiologiczne.

W przypadku występowania endometriozy w rodzinie, ryzyko zachorowania u spokrewnionych kobiet wzrasta wielokrotnie. Jedna z teorii powstawania endometriozy zakłada, że część złuszczonych podczas menstruacji komórek endometrialnych przedostaje się przez jajowody do jamy otrzewnej, gdzie przytwierdza się do okolicznych powierzchni skutkując rozwojem ognisk endometriozy. Zjawisko to, znane jako „wsteczna menstruacja” występuje często i nie w każdym przypadku prowadzi do rozwoju endometriozy. Prawdopodobnie dodatkową rolę w tym procesie odgrywają zaburzenia funkcji układu odpornościowego, który w prawidłowych warunkach niszczy komórki endometrium obecne poza jamą macicy.

Inna teoria tłumaczy powstawanie endometriozy nieprawidłową lokalizacją tkanki endometrium w czasie powstawania organów w życiu płodowym. Zbyt wysokie poziomy estrogenów, ekspozycja na wybrane toksyny (np. nikiel) oraz określone zaburzenia budowy anatomicznej wewnętrznych narządów płciowych także mogą być związane ze wzrostem ryzyka rozwoju omawianego schorzenia.

Endometrioza badania

Podstawą do rozpoznania endometriozy jest wywiad oraz badanie ginekologiczne przeprowadzane przez lekarza. Wykonywane są także badania obrazowe, które umożliwią wykrycie i określenie lokalizacji ognisk endometriozy. W tym celu może zostać przeprowadzone badanie ultrasonograficzne (USG) lub rezonans magnetyczny (MRI). Skuteczną metodą diagnostyczną jest laparoskopia. Badanie polega na wprowadzeniu do jamy otrzewnowej specjalnego oprzyrządowania z kamerą (laparoskopu), które umożliwia wizualną ocenę tkanek oraz narządów. Podczas zabiegu istnieje możliwość pobrania próbki tkanek w celu oceny histopatologicznej. Dzięki temu badaniu możliwe jest wykrycie zmian patologicznych, ocena stanu ich zawansowania i na tej podstawie podjęcie decyzji o dalszym postępowaniu leczniczym.

Od niedawna coraz więcej uwagi poświęcane jest także badaniom laboratoryjnym. Najczęściej wymieniane jest oznaczenie stężenia CA-125 we krwi żylnej. Podwyższone stężenie CA-125 może występować w nowotworach, najczęściej jajników a także w przebiegu innych chorób, również niezłośliwych chorób ginekologicznych takich jak torbiele jajników lub endometrioza.

Endometrioza leczenie

Ze względu na nieznane przyczyny endometriozy leczenie tego schorzenia jest głównie objawowe. Ma ono na celu usunięcie dolegliwości chorobowych oraz zminimalizowanie ryzyka rozwoju powikłań związanych z długotrwałym przebiegiem endometriozy. Metody leczenia dzieli się na dwie grupy: zachowawcze oraz chirurgiczne.

Leczenie zachowawcze endometriozy może zostać podjęte po stwierdzeniu występowania charakterystycznych objawów w wywiadzie chorobowym, bez konieczności potwierdzenia rozpoznania za pomocą badań obrazowych lub laparoskopii. Leczenie to opiera się na stosowaniu leków hormonalnych (jak np. tabletki antykoncepcyjne), które poprzez wpływ na cykl miesiączkowy zmniejszają nasilenia objawów bólowych oraz hamują rozrost ognisk endometrium ektopowego.

Dodatkowo zaleca się także doraźne stosowanie leków przeciwzapalnych oraz przeciwbólowych w przypadku występowania nasilonych dolegliwości.

Rodzaj i skuteczność podjętego leczenia zależy zarówno od stopnia zaawansowania i typu endometriozy, jak i od wieku i planów macierzyńskich kobiety.
Leczenie zabiegowe skupia się na usunięciu ognisk endometriozy, co może być związane także z wycięciem okolicznych tkanek jak np. jajnika lub macicy. Rozległość interwencji chirurgicznej zależna jest od stopnia zaawansowania choroby oraz występowania powikłań długotrwałej endometriozy jak m.in. bliznowacienie, zrosty oraz inne uszkodzenia okolicznych narządów. Podczas operacji możliwe jest także usunięcie zrostów, co znacząco może wpłynąć na zmniejszenie dolegliwości bólowych odczuwanych przez pacjentkę.

Endometrioza a ciąża

Endometrioza wywiera znaczący, negatywny wpływ na płodność pacjentek. Szacuje się, że od ok. 30 do 50% procent kobiet cierpiących na endometriozę może mieć problemy z zajściem w ciążę. Jest to związane ze stopniem zaawansowania zmian chorobowych oraz ich lokalizacją. Najbardziej skuteczną metodą leczenia niepłodności związanej z endometriozą jest interwencja chirurgiczna na wczesnych etapach trwania choroby. Leczenie hormonalne wywiera dodatkowy efekt antykoncepcyjny, co skutecznie zmniejsza szanse pacjentki na zajście w ciążę. Każdy przypadek jest jednak różny. Z tego powodu możliwości terapeutyczne oraz ocena szans na poczęcie powinny być omawiane indywidualnie z lekarzem ginekologiem odpowiedzialnym za prowadzenie leczenia danej pacjentki.

 

INFORMACJEDowiedz się więcej:

Rak jajnika – diagnostyka, objawy

Menopauza – objawy i przyczyny. Jakie badania wykonać?

Konsultacja: Zespół Medyczny Synevo

Źródła: