Ceny badań w sklepie internetowym są 10% niższe od cen w Punktach Pobrań – KUP ONLINE

Szukaj
Close this search box.
Szukaj
Close this search box.
flaga ukrainy#standwithUkraine

Miażdżyca – objawy, przyczyny, powikłania

Jakie badania wykonać?

Czym jest miażdżyca?

Miażdżyca to choroba układu sercowo-naczyniowego, która polega na odkładaniu się w wewnętrznych warstwach ścian naczyń tętniczych blaszek miażdżycowych, które w konsekwencji zmniejszają światło naczynia i znacznie utrudniają przepływ przez nie krwi. Może to prowadzić do niebezpiecznych powikłań związanych z całkowitym zablokowaniem przepływu krwi przez określone naczynia krwionośne, co skutkuje niedokrwieniem zaopatrywanych przez nie narządów.

W rezultacie miażdżyca może być odpowiedzialna za udary mózgu, zawały mięśnia sercowego i niedokrwienne uszkodzenia innych organów.

Miażdżyca przyczyny

Miażdżyca jest chorobą przewlekłą, która rozwija się przez długie lata bez wykazywania jakichkolwiek objawów. Dokładny czynnik odpowiedzialny za początek miażdżycy nadal jest przedmiotem intensywnych badań.

U podstawy miażdżycy leżą przewlekłe uszkodzenia wewnętrznie położonych warstw ścian naczyń tętniczych, które prowadzą do zaburzeń ich czynności oraz rozwoju stanu zapalnego, w wyniku którego dochodzi m.in. do agregacji płytek krwi oraz aktywacji komórek układu odpornościowego (leukocyty, limfocyty, monocyty, makrofagi). W wyniku tych procesów na przestrzeni lat zaczynają odkładać się tam lipidy (nacieczenia lipidowe) , które z czasem formują płytki (blaszki) miażdżycowe.

Płytki miażdżycowe mogą powstawać, gdy w krwiobiegu znajdują się zbyt wysokie stężenia lipidów (głównie cholesterolu wolnego i jego estrów). Proces ten często trwa latami, dlatego niezwykle ważne jest regularne wykonywanie badań kontrolnych, które pozwalają na ocenę stężeń we krwi chorego lipidów odpowiedzialnych za wywoływanie tej choroby.

Zbyt wysokie stężenia tłuszczów we krwi (hiperlipidemia) mogą mieć wiele przyczyn, jednak najczęstszą z nich jest niewłaściwa dieta, w której spożywane są zbyt duże ilości tych związków. Szczególnie dotyczy to nienasyconych kwasów tłuszczowych, które przyczyniają się do znacznego wzrostu frakcji LDL (lipoprotein o niskiej gęstości zawierających tak zwany „zły cholesterol”).

Miażdżyca objawy

Sama miażdżyca nie daje wyraźnych objawów klinicznych, poza nieprawidłowościami w wynikach badań laboratoryjnych. Ujawniają się dopiero powikłania spowodowane narastającymi zmianami miażdżycowymi w ścianach naczyniach tętniczych. W wyniku tego zjawiska następuje ograniczona podaż tlenu do narządów, za których ukrwienie odpowiedzialne są dotknięte zmianami miażdżycowymi tętnice. Dokładne objawy chorobowe zależne są od lokalizacji zmian miażdżycowych oraz jednostek chorobowych, które rozwijają się w konsekwencji tychże zmian. Niektórymi z tych chorób mogą być:

  • choroba niedokrwienna serca, która może prowadzić do wystąpienia zawału mięśnia sercowego. Objawami jej są: szybsze męczenie się, duszność nawet po niewielkim wysiłku, ból w klatce piersiowej, zawroty głowy
  • w przypadku zmniejszenia światła tętnic szyjnych, doprowadzających krew do mózgu, możliwe jest wystąpienie objawów neurologicznych wynikających z niedostatecznego utlenowania tego narządu, takich jak dezorientacja, zaburzenia świadomości, zaburzenia czucia, obniżenie koordynacji ruchowej, ból głowy, a także udar niedokrwienny mózgu
  • w przypadku kończyn – zaburzenia czucia, drętwienia, mrowienie, ból

Najgroźniejszym i najczęstszym powikłaniem nieleczonej miażdżycy jest zawał serca, w wyniku którego dochodzi do obumarcia komórek mięśnia sercowego. W zależności od tego, jak bardzo rozległy jest obszar dotknięty przez martwicę może dojść do NZK, czyli nagłego zatrzymania krążenia, które bardzo często kończy się zgonem pacjenta.

Kolejną chorobą, której ryzyko wystąpienia znacznie wzrasta w przypadku jednoczesnego występowania miażdżycy, jest udar mózgu, gdzie narządem którego dotyka niedokrwienie jest ośrodkowy układ nerwowy. Neurony są szczególnie wrażliwe na brak tlenu, a ich uszkodzenie może skutkować trwałymi i nieodwracalnymi zmianami w mózgu pacjenta, które mogą prowadzić do zgonu lub trwającej całe życie niepełnosprawności.

 

miażdżyca objawy

 

Kto jest narażony na zachorowanie na miażdżycę?

W grupie ryzyka zwiększonego zachorowania na miażdżycę znajdują się przede wszystkim osoby, które posiadają nieprawidłowe nawyki żywieniowe i zdrowotne. Istnieją jednak także czynniki niezależne od pacjenta, które zwiększają szanse na wystąpienie tej choroby – mówimy wówczas o niemodyfikowalnych czynnikach ryzyka.
Do czynników ryzyka, na które pacjent ma wpływ (czy to przez modyfikację stylu życia, czy też przez wdrożenie odpowiedniego leczenia) zaliczamy:

  • nadmierne spożycie tłuszczów prowadzące do hiperlipidemii
  • otyłość
  • nadciśnienie tętnicze
  • choroba układu sercowo-naczyniowego
  • choroba tętnic obwodowych
  • choroby nerek
  • źle kontrolowana lub nierozpoznana cukrzyca
  • palenie tytoniu
  • brak aktywności fizycznej

Czynniki niezależne od pacjenta to np. podeszły wiek, płeć męska oraz historia przedwczesnego występowania chorób układu sercowo-naczyniowego i jej powikłań w rodzinie, która może wiązać się z pewnymi predyspozycjami genetycznymi do tej choroby np. hipercholesterolemia rodzinna.

Miażdżyca badania – jakie wykonać?

Wczesne rozpoznanie stawiane jest na podstawie badań, które mają na celu oznaczenie frakcji i stężeń lipidów we krwi. Ich nieprawidłowe poziomy, połączone z występowaniem u danego pacjenta czynników ryzyka powinny skutkować pogłębioną diagnostyką w kierunku oceny zaawansowania ewentualnych zmian miażdżycowych. W skład pakietów laboratoryjnych badań na miażdżycę zazwyczaj wchodzą badania takie jak:

  • lipidogram – oznaczane są stężenia triglicerydów, cholesterolu całkowitego i cholesterolu frakcji lipoproteinowych LDL i HDL, a także wyliczenie cholesterolu nie- HDL. Nieprawidłowości w wynikach tych badań są bardzo istotnym czynnikiem predykcyjnym w zakresie rozwoju miażdżycy oraz innych chorób związanych z zaburzeniami metabolicznymi. Według najnowszych rekomendacji z 2020 roku zaleca się wykonywanie lipidogramu u wszystkich mężczyzn powyżej 40. r.ż. i kobiet powyżej 50. r.ż.
  •  apolipoproteina A (główne białko HDL), apoliporpoteina B (główne białko LDL) oraz lipoproteina (a) – niezależny, uwarunkowany genetycznie czynnik ryzyka miażdżycy (zaleca się jej oznaczenie przynajmniej raz w życiu)
  • stężenie glukozy– jest to podstawowe badanie poziomu cukru we krwi, umożliwia wstępne rozpoznanie cukrzycy oraz skierowanie pacjenta na bardziej dokładne badania (jak np. OGTT)
  • morfologia krwi – najbardziej podstawowe badanie krwi, umożliwia wykrycie m.in. parametrów stanu zapalnego, które bywają podwyższone w przebiegu miażdżycy
  • kreatynina – wczesny marker przewlekłej choroby nerek
BADANIA ZAMÓW
Lipidogram Kup online
Apolipoproteina A Dostępne w punkcie
Apolipoproteina B Dostępne w punkcie
Glukoza Kup online
Morfologia krwi Kup online
Kreatynina Kup online
Profil ryzyko miażdżycy Kup online

 

Uzupełnieniem tych badań są badania obrazowe w celu oceny wnętrza tętnic. Najczęściej wykonywanym badaniem obrazowym jest USG doppler, które umożliwia ocenę przepływu krwi przez dane naczynie. Dodatkowo możliwe jest wykonanie angiografii, która jest bardziej zaawansowanym badaniem, związanym z cięższymi postaciami miażdżycy i towarzyszącymi jej powikłaniami pod postacią objawów klinicznych.

Miażdżyca powikłania

Zmiany miażdżycowe mogą przyczynić się do rozwoju innych schorzeń m.in.:

  • zaburzenia rytmu serca
  • zawał serca
  • choroba niedokrwienna serca
  • udar mózgu
  • choroby nerek
  • nadciśnienia tętniczego, chorób naczyń obwodowych, cukrzycy, i wielu innych

Miażdżyca profilaktyka

Najważniejszym sposobem leczenia miażdżycy jest odpowiednia profilaktyka, czyli dbanie o prawidłowe stężenia lipidów we krwi, aby nie dopuścić do rozwoju zmian miażdżycowych. Są to:

  • zdrowa, zbilansowana dieta
  • aktywność fizyczna
  • niepalenie papierosów
  • utrzymywanie odpowiedniej wagi
  • regularne badania laboratoryjne

Nasze testy diagnostyczne w kierunku miażdżycy wykonywane są przy pomocy odczynników Elecsys firmy Roche Diagnostics oraz wysokospecjalistycznych analizatorów cobas e, które wykorzystując zaawansowaną metodę pomiarową (elektrochemiluminescencję) zapewniają bardzo dobrą precyzję i wysoką wiarygodność uzyskanych wyników.

Logotyp Roche DIagnostics Sp. z o.o.

Źródła: