Hormon pobudzający tarczycę (thyroid stymulating hormone TSH, hormon tyreotropowy, tyreotropina) jest produkowany przez zasadochłonne komórki z przedniego płata przysadki mózgowej i uwalniany w wyraźnym rytmie dobowym, kontrolowanym przez wydzielającą go przysadkę. Wydzielanie TSH jest pobudzane przez podwzgórze.
Uwalnianie TSH z przysadki mózgowej jest centralnym mechanizmem regulacyjnym biologicznego działania hormonów tarczycy. TSH pobudza produkcję i wydzielanie hormonów tarczycy z tarczycy.
Oznaczenie TSH jest podstawowym badaniem służącym do rozpoznawania chorób tarczycy. Wydzielanie TSH jest zwrotnie hamowane przez obwodowe hormony tarczycy bezpośrednio i pośrednio przez wpływ na wydzielanie przez podwzgórze TRH (tyreoliberyna, podwzgórzowy hormon uwalniający).
Dlatego też TSH jest specyficznym i czułym parametrem kontroli nie tylko czynności tarczycy ale również do wykrywania zaburzeń osi podwzgórze-przysadka-tarczyca.
Poziom hormonu tyreotropowego wzrasta w pierwotnej niedoczynności tarczycy i jest najbardziej czułym testem umożliwiającym wykrycie tej choroby. Ponadto TSH wzrasta także w zespołach nieadekwatnego wydzielania tyreotropiny (gruczolak przysadki wydzielający tyreotropinę), pierwotnej, zespołach oporności na hormony tarczycy i innych.
Niskie wartości stwierdza się najczęściej w pierwotnej nadczynności tarczycy, a także w chorobach podwzgórza i przysadki,
Oznaczanie hormonu tyreotropowego jest przydatne w monitorowaniu leczenia u pacjentów z niedoczynnością tarczycy, w ocenie skuteczności terapii.
Do czego służy badanie hormonu tyreotropowego – do przeprowadzenia diagnostyki zaburzeń tarczycy, diagnostyki różnicowej chorób osi podwzgórze-przysadka-tarczyca.
Przygotowanie pacjenta do badania
- badanie wykonuje się na czczo; nie pobiera się krwi do badania TSH po przeprowadzonej niedawno biopsji tarczycy lub po operacji tarczycy.
Poziom zmienia się w różnych godzinach w ciągu dnia: maksimum osiągane jest około godziny 23. Próbki do badań u noworodków powinny być pobrane po 3-7 dniach od urodzenia (fizjologicznie występuje wzrost stężenia TSH u noworodków w okresie okołoporodowym).
Pobrany materiał
- krew żylna
Rodzaj stosowanej probówki
- próżniowa bez antykoagulantu, z/bez żelu separującego
Wymagana obróbka po pobraniu próbek – surowica jest oddzielana od składników morfotycznych krwi przez wirowanie; oznaczenie jest wykonywane od razu w przygotowanej surowica; jeśli nie jest to możliwe, surowicę przechowuje się w temperaturze 2-8° C lub -20° C.
Powody odrzucenia próbki
- silnie zhemolizowana próbka.
Stabilność próbki
- 7 dni przy 2-8° C; 1 miesiąc przy -20° C; jest ponownie rozmrażana / zamrażana.
Metoda
- immunochemiczna, metoda elektrochemiluminescencyjna (ECLIA).
TSH norma (wartości referencyjne)
- do 6 dni 0,700-15,200 μIU/ml
- 6 dni – 3 mies. 0,720-11,000 μIU/ml
- 3 – 12 miesięcy 0,730-8,350 μIU/ml
- 1 – 6 lat 0,700-5,970 μIU/ml
- 6 – 11 lat 0,600-4,840 μIU/ml
- 11 – 20 lat 0,510-4,300 μIU/ml
- >20 lat 0,270-4,200 μIU/ml
Ciąża:
- I trymestr 0,01 – 2,32 μIU/ml
- II trymestr 0,1 – 2,35 μIU/ml
- III trymestr 0,1 – 2,65 μIU/ml
Granice i interakcje
Około 3% kobiet w ciąży ma niskie lub niemożliwe do wykrycia wartości TSH w wyniku zwiększonego stężenia hormonu beta hCG.
We wtórnej (centralnej) niedoczynności tarczycy można zaobserwować prawidłowe wartości TSH, ale jego aktywność biologiczna jest niska.
U pacjentów hospitalizowanych częstość zahamowania TSH jest dwukrotnie wyższa u tych osób, które nie chorują na choroby tarczycy w porównaniu z tymi, którzy zmagają się z nadczynnością tarczycy.
Lekarstwa
Podwyższanie: środki radioaktywne, amiodaron, atenolol, kalcytonina, karbamazepina, chlorpromazyna, klomifen, skoniugowane estrogeny, fenytoina, jodek potasu, L-tyroksyna, lit, lowastatyna, metizol, metoklopramid, morfina, tamoksyfen, TRH (hormon uwalniający tyreotropinę)
Obniżanie: bromokryptyna, karbamazepina, kortykosteroidy, cyproheptadyna, dopamina, heparyna (podawanie dożylne, poziom heparyny w płynie do hemodializy jest wystarczający do spowodowania zaburzeń), lewodopa, metergolina, fentolamina, somatostatyna. tyroksyna.
Interakcja analityczna
W następujących przypadkach może dojść do interakcji z niektórymi składnikami leków i zafałszowania wyników:
- leczenie lub suplementacja dużymi dawkami biotyny (> 5 mg / dzień); dlatego zaleca się pobranie próbki krwi co najmniej 8 godzin po ostatnim zażyciu;
- bardzo wysokie miana przeciwciał przeciw streptawidynie;
- przeciwciała monoklonalne mysie stosowane w celach diagnostycznych lub terapeutycznych.