Ceny badań w sklepie internetowym są 10% niższe od cen w Punktach Pobrań – KUP ONLINE

Szukaj
Close this search box.
Limfocyty

Limfocyty – jaka jest ich rola w organizmie?

Limfocyty to jedne z najważniejszych komórek układu immunologicznego. Należą do grupy leukocytów (białych krwinek) i biorą udział w odpowiedzi odpornościowej organizmu – rozpoznają patogeny i uruchamiają mechanizmy służące ich zniszczeniu. Zarówno liczba limfocytów poniżej, jak i powyżej normy może świadczyć o pewnych nieprawidłowościach. W jakich okolicznościach taka sytuacja stanowi powód do niepokoju? Co robić, gdy wyniki badań pokazują limfocyty za wysokie lub za niskie?

Limfocyty – co to takiego i jaką rolę pełnią w organizmie?

Tak, jak zostało to wspomniane powyżej – limfocyty są komórkami układu odpornościowego, zaliczanymi do białych krwinek (szacuje się, że stanowią od 25 do 35% populacji leukocytów). Biorą udział w odpowiedzi immunologicznej swoistej, będącej rodzajem odporności nabywanym przez całe życie. Mechanizm ten polega niejako na „zapamiętywaniu” konkretnych patogenów, dzięki czemu limfocyty mogą później rozpoznać je i zneutralizować.

Wśród limfocytów wyróżnia się limfocyty B, które powstają w szpiku kostnym i biorą udział w rozpoznawaniu obcych antygenów oraz wytwarzaniu przeciwciał, a także limfocyty T – produkowane w większości w grasicy i odpowiedzialne za komórkową odpowiedź odpornościową. Kiedyś do grona limfocytów zaliczano również komórki NK (czyli komórki Natural Killer), jednak obecnie wiadomo, że pomimo udziału w odpowiedzi odpornościowej, nie są one w stanie rozpoznawać antygenów tak, jak niektóre limfocyty. Z tego właśnie względu zaklasyfikowano je do grupy nieswoistych komórek limfoidalnych.

Limfocyty podwyższone – możliwe przyczyny

Podwyższony poziom limfocytów określa się mianem limfocytozy (diagnozuje się ją przy wartości limfocytów powyżej 5000/μl). Zawartość tego elementu morfotycznego we krwi wzrasta, gdy w organizmie toczy się stan zapalny – na przykład po kontakcie z wirusem czy bakterią. Najczęstszymi przyczynami limfocytozy są:

  • infekcje wirusowe, takie jak półpasiec, cytomegalia, grypa, choroby wirusowe wieku dziecięcego (świnka, różyczka, ospa wietrzna), wirusowe zapalenie wątroby, COVID-19 i inne;
  • infekcje bakteryjne, obejmujące między innymi gruźlicę, dur brzuszny, krztusiec, zapalenie pęcherza i inne;
  • choroby pasożytnicze – w tym toksoplazmoza, glistnica, tasiemczyce, włośnica, lamblioza;
  • reakcje alergiczne;
  • nadczynność tarczycy;
  • okresy rekonwalescencji po wymienionych powyżej zakażeniach, a także po zabiegach chirurgicznych i operacjach;
  • okres ciąży.

Intensywna limfocytoza – zwłaszcza utrzymująca się przez długi czas – może oznaczać rozwój nowotworu z kategorii białaczek limfatycznych (ostra białaczka szpikowa, ostra białaczka limfoblastyczna, przewlekła białaczka szpikowa i inne).

Limfocyty za niskie – co może powodować taki stan?

Obniżony poziom limfocytów to limfopenia. Stwierdza się ją, gdy poziom limfocytów spada poniżej 1000/μl. Zwykle powiązana jest z okresem infekcji wirusowej, bakteryjnej lub pasożytniczej. Limfopenia może być obecna u kobiet w ciąży, pojawiać się po dużym wysiłku fizycznym, przy niedożywieniu, a także w okresach odczuwania wzmożonego stresu. Oprócz tych sytuacji poziom limfocytów spada przy:

  • ozpoznaniu zakażenia wirusem HIV i zachorowania na AIDS;
  • rozpoznaniu nowotworów (białaczki, chłoniaki);
  • posocznicy (sepsie);
  • niewydolnościach narządowych i wielonarządowych (w tym serca, nerek, wątroby);
  • wrodzonych niedoborach odporności;
  • zespole Cushinga, sarkoidozie, chorobach tarczycy.

Zmniejszoną liczbę limfocytów obserwuje się również jako skutek uboczny zażywania niektórych leków, a w tym: kortykosteroidów, leków cytostatycznych (przeciwnowotworowych), hormonu adrenokortykotropowego (ACTH – wykorzystywanego w leczeniu choroby Addisona, czyli niewydolności kory nadnerczy).

Pojedynczy zbyt wysoki lub zbyt niski wynik limfocytów nie powinien stanowić powodu do niepokoju. Takie wahania warto jednak skonsultować z lekarzem, jeśli pacjentowi towarzyszą niepowiązane z żadną infekcją objawy, a także wtedy, gdy inne parametry w wynikach morfologii krwi odbiegają znacząco od normy.

Źródła:

  1. Jasiulewicz, K. A. Lisowska, E. Bryl, J. M. Witkowski, Rola limfocytów B w mechanizmach patogenezy wybranych chorób [w:] Forum Medycyny Rodzinnej 2011, tom 5, nr 1
  2. Solnica, Limfocyty [w:] Interna – Mały Podręcznik Medycyny Praktycznej, dostęp online, data weryfikacji hasła: 10.08.2023
  3. Dr n. med. A. Padjas, Limfocyty i granulocyty – interpretacja wyników [w:] Medycyna Praktyczna, 14.11.2013
  4. Jałocha-Kaczka, A. Żebrowska, E. Waszczykowska, Rola limfocytów T regulatorowych w patogenezie wybranych chorób pęcherzowych [w:] Przegląd Dermatologiczny 3/2011
  5. Sokołowska, Różnicowanie zaburzeń liczby i morfologii białych krwinek. Normy wskaźników opisujących układ białokrwinkowy [w:] Wielka Interna. Hematologia (podyplomie.pl), dostęp: 13.11.2023