Centrum Onkologii i Traumatologii im. M. Kopernika w Łodzi prowadzi akcję profilaktyczną, podczas której można otrzymać darmowe zestawy na badania krwi utajonej w kale. Badania są wykonywane w Laboratoriach Medycznych Synevo. Kampania trwa do końca kwietnia br.

Marzec jest miesiącem świadomości raka jelita grubego, który często jest nazywany „cichym zabójcą”. Ze względu na zbyt późną wykrywalność, jest to wyjątkowo niebezpieczny nowotwór – rozwija się nie dając nawet przez wiele lat żadnych objawów. Z tego powodu często chorzy zgłaszają się do lekarza zbyt późno, dlatego tak ważne są badania profilaktyczne.

– Badanie na zawartość krwi utajonej w kale to ogólnie przyjęte w diagnostyce wczesnego rozpoznawania raka jelita grubego, nieinwazyjne narzędzie w badaniach przesiewowych. Dodatni wynik nie musi być związany z rakiem. Jest uzyskiwany także w przypadku innych przyczyn krwawień do jelita – hemoroidy, wrzody żołądka, polipy jelita grubego, zapalenia jelit, uchyłki jelita grubego, itp. Zawsze jednak dodatni wynik testu należy skonsultować z lekarzem, który zadecyduje o dalszej diagnostyce, jest też wskazaniem do wykonania kolonoskopii. – mówi dr n. med. Iwona Kozak-Michałowska, Dyrektor ds. Nauki i Rozwoju.

Specjaliści z Wojewódzkiego Wielospecjalistycznego Centrum Onkologii i Traumatologii im. M. Kopernika w Łodzi zdecydowali się na przeprowadzenie profilaktycznej kampanii, która ma na celu zwiększenie świadomości społecznej na temat raka jelita grubego. Zainteresowani uczestnictwem w akcji otrzymują darmowe zestawy na badania krwi utajonej w kale. Badania wraz z opisem wyników wykonują Laboratoria Medyczne Synevo.

Mieszkańcy z mniejszych miast mogą kupić test przez Internet (koszt 55 zł) i wykonać go bez wychodzenia z domu. Materiał jest odsyłany kurierem do laboratorium, a wyniki w wersji papierowej są odsyłane tradycyjną pocztą.

Ważne fakty:

Rak jelita grubego jest w Polsce na drugim miejscu wśród przyczyn zgonów na nowotwory złośliwe.
Rocznie odnotowywane jest ok. 17 tys. nowych zachorowań.
Zachorowalność na ten typ nowotworu wzrosła dwukrotnie w ciągu ostatnich 20 lat
i nadal obserwuje się wzrastającą liczbę nowych zachorowań.
Jest to jeden z najbardziej podstępnych nowotworów – rozwija się przez wiele lat nie dając objawów.
Prawdopodobieństwo zachorowania wzrasta wraz z wiekiem, najczęściej jest wykrywany u osób powyżej 60 roku życia.
U około 10% chorych występują predyspozycje genetyczne do zachorowania

– Niestety pod względem statystyk wyleczalności raka jelita grubego Polska zajmuje jedno
z ostatnich miejsc w Europie. Dzieje się tak ze względu na niską świadomość oraz fakt, że choroba jest wciąż uważana za wstydliwą i w rezultacie chorzy często zgłaszają się do lekarza zbyt późno – tłumaczy doktor Iwona Kozak-Michałowska i dodaje: – Nawet, gdy w rodzinie nie było zachorowań na tę postać raka, nie obserwujemy też u siebie objawów choroby, po ukończeniu 40 roku życia zaleca się coroczne badania profilaktyczne. Po pięćdziesiątce wykonywanie ich raz na rok powinno być już standardowym działaniem.

Rak jelita grubego rozwija się najczęściej w okrężnicy i odbytnicy, może też być umiejscowiony w każdej części tego jelita. Polipowaty twór rośnie w jego wnętrzu, może rozrastać się także na zewnątrz.

Genetyczne czynniki ryzyka zachorowania na raka jelita grubego to wrodzony niepolipowaty rak jelita grubego – tzw. zespół Lyncha – mutacja genów MSH-2, MSH-1 (90% prawdopodobieństwo zachorowania u nosicieli tej mutacji) oraz polipowatość rodzinna, czyli setki gruczolaków w jelicie grubym – mutacja genu APC, który jest białkiem blokującym aktywność β-kateniny pobudzającej proliferację (100% prawdopodobieństwo rozwoju raka przed 40 r.ż. u nosicieli tej mutacji).

Pierwszym etapem (stan przedrakowy) jest powstawanie gruczolaków (inaczej polipów), tj. nieprawidłowych, początkowo łagodnych skupisk komórek o kształcie podobnym do grzyba, które rosną wzdłuż wyściółki jelita. Polipy mogą stać się zmianami nowotworowymi, a proces ten może trwać nawet kilkanaście lat. Badania wykazują, że usunięcie polipa zmniejsza ryzyko wystąpienia raka o 75-90%.

Rak jelita grubego może dawać przerzuty do płuc, wątroby, kości, a także do jajników, nadnerczy lub mózgu W jego leczeniu najważniejszy jest czas – wykrycie tego nowotworu we wczesnej fazie daje bardzo duże szanse na całkowite wyleczenie.

W licznych publikacjach naukowych wykazano, że duże znaczenie w zmniejszeniu śmiertelności z powodu raka jelita grubego mają badania przesiewowe, z czego najważniejsza jest ocena obecności krwi utajonej w kale. To jedno z badań, które każdy powinien wykonać przynajmniej raz w roku, a w szczególności osoby, które mają przypadki raka jelita grubego lub raka żołądka w rodzinie, ukończyły 50 rok życia, osoby z podejrzeniem schorzeń układu pokarmowego lub cierpiące na bóle żołądka, osłabienie i utratę masy ciała.

Dostępne laboratoryjne badania przesiewowe w kierunku raka jelita grubego to:

badanie na krew utajoną w kale (FOB) – test jakościowy, zalecany po 50 r. ż., najlepiej raz w roku, maksymalnie raz na 2 lata, a w przypadku wyniku dodatniego wskazane badanie endoskopowe.
test FIT OC-SENSOR – test ilościowy, dzięki zautomatyzowaniu badania ogranicza się wpływ błędu człowieka na wynik, może być stosowany także w monitorowaniu leczenia.

Oba testy nie wymagają specjalnego przygotowania pacjenta, ani przestrzegania zasad dietetycznych.

W większości przypadków przyczyny “ukrytego krwawienia do jelita” nie są powodowane rakiem. Przyczyną mogą być np. hemoroidy, stany zapalne jelit, zaparcia, krwawienia z nosa, ekstrakcja zęba. Jednak jeśli pojawią się objawy takie jak: ślady krwi i krwawienia z odbytu, ołówkowate stolce, niezamierzona utrata masy ciała, dokuczliwe zaparcia, biegunki połączone z oddawaniem dużych ilości gazów, które utrzymują się przez wiele tygodni, nie ignorujmy ich. Alarmującym sygnałem powinny być także bóle w dole brzucha i dolnych partiach pleców oraz nudności, wymioty i trudności w przełykaniu, ponadto poczucie niepełnego wypróżnienia, niedokrwistość, przewlekłe zmęczenie, utrzymujące się dłuższy czas osłabienie organizmu i podwyższona temperatura ciała. Wszystko to powody, by jak najszybciej udać się na wizytę do lekarza i zrobić kontrolne badania.