Trwa sezon na kleszcze

Te małe, ale groźne pajęczaki stały się prawdziwą zmorą. Ich liczba wzrasta z powodu łagodnych zim oraz dużej mobilności ludzi i zwierząt domowych. Kleszcze mogą powodować choroby zakaźne, w tym boreliozę.

Obecnie klasyfikuje się ok. 900 gatunków kleszczy, z czego w Polsce żyje ich około 20. Najpopularniejszy w naszym kraju jest kleszcz pospolity (pastwiskowy) posiadający czerwony odwłok oraz kleszcz łąkowy o brunatnym odwłoku ze wzorkiem. Kleszcze mają owalne ciało o długości od ułamków milimetra do 30 mm (większość nie przekracza 15 mm). W zależności od temperatury sezon kleszczowy trwa nawet od marca do listopada.

Kleszcze zazwyczaj wyczekują na swoją ofiarę podczepione do liści oraz traw. Można je spotkać nie tylko w lasach i na łąkach, ale też w miejskich parkach i skwerach, a nawet w przydomowych ogródkach. Są niebezpieczne zarówno dla dorosłych, jak i dzieci. Zagrażają również zwierzętom domowym (w czworonogach gustują głównie kleszcze łąkowe preferujące skórę owłosioną).

Czym grozi ukąszenie kleszcza?

Gdy kleszcz zlokalizuje żywiciela (jest w stanie zrobić to nawet z odległości 30m) haczykowatymi odnóżami przyczepia się do jego skóry. Następnie wkłuwa się w miejscu o możliwie cienkiej skórze, dobrze ukrwionym i wilgotnym. Wydziela wówczas środek znieczulający, który sprawia, że nie zawsze ofiara jest świadoma inwazji pajęczaka. Według niemieckich danych zakażonych krętkiem Borrelia jest 15-40% kleszczy, a postaci młodych (nimfy) około 10%, borelioza natomiast rozwija się u 10-20% pacjentów ukąszonych przez kleszcza. Im dłużej kleszcz przebywa w skórze człowieka, tym większe jest ryzyko przeniesienia choroby.

– Diagnostyka laboratoryjna boreliozy jest trudna, a skuteczność leczenia zależy od wczesnego rozpoznania choroby, dlatego tak ważna jest profilaktyka. Podczas aktywności na terenach zielonych warto założyć długie spodnie, bluzę z długimi rękawami, czapkę, szal i pełne obuwie. Warto też zastosować preparaty w aerozolu, które odstraszają kleszcze. Pamiętajmy, by szczególnie chronić dzieci i zwierzęta. Po powrocie do domu koniecznie należy wziąć prysznic i dokładnie obejrzeć ciało. Jeśli pomimo zastosowania zabezpieczeń dojdzie do ukąszenia, należy usunąć owada ze skóry w bezpieczny sposób. Usunięcie kleszcza do 24 godzin od ukąszenia zapobiega przeniesieniu zakażenia. W przypadku samodzielnego usunięcia kleszcza warto po kilku dniach udać się do lekarza, aby zweryfikował proces gojenia rany. – radzi dr n. med. Iwona Kozak-Michałowska, Dyrektor ds. Nauki i Rozwoju Synevo

Najczęściej występujące objawy po ukąszeniu to: mdłości, bóle głowy, bóle pleców, bóle mięśni, bóle stawów, apatia, lekka gorączka, sztywnienie karku, obrzęk węzłów chłonnych. Mogą wystąpić również objawy ze strony stawów (np. przemijające obrzęki stawów), serca (np. zapalenie osierdzia), narządu wzroku (np. zapalenie mięśni okołooczodołowych). Najbardziej niebezpieczne i najtrudniejsze diagnostycznie są objawy ze strony centralnego układu nerwowego.

Czym jest borelioza?

Borelioza jest nazywana chorobą z Lyme lub boreliozą z Lyme (od miasteczka w USA, gdzie opisano związek choroby z ukąszeniem ludzi przez kleszcze). To wielonarządowa choroba wywoływana przez bakterie – krętki z rodzaju Borrelia przenoszone przez kleszcze z rodzaju Ixodes. Jednym z najwcześniejszych objawów jest rumień wędrujący. Zmiana zaczyna się od małej, czerwonej plamki, która przechodzi w owalną wielkości 4-15 cm i nadal rozszerza się. Charakterystyczne jest blednięcie w środku. Rumień wędrujący występuje jednak tylko u 60-70% chorych, około 30% pacjentów ma rozpoznanie postawione dopiero w okresie rozsianej boreliozy. Pojawienie się rumienia jest na tyle charakterystycznym objawem, że nie musi być prowadzona dalsza diagnostyka i lekarz tylko na tej podstawie może włączyć leczenie. Może się jednak zdarzyć, że rumień zostanie pomylony z odczynem po ukąszeniu przez innego pajęczaka lub owada.

W Polsce rocznie zapada na boreliozę przynajmniej 40.000 osób, ale aby wykazać prawdziwą skalę problemu należy przemnożyć tę liczbę przez kilkuletni średni okres trwania choroby (to kilkaset tysięcy chorych rocznie). Przechorowanie boreliozy nie powoduje wystąpienia odporności i możliwe są reinfekcje.

Testy diagnostyczne w kierunku boreliozy

W badaniach laboratoryjnych jako pierwsze pojawiają się przeciwciała IgM. Można je wykryć 2-8 tygodni po wniknięciu krętków Borrelia. Zazwyczaj przeciwciała IgM utrzymują się około 6 miesięcy, ale mogą też być wykrywane przez wiele lat pomimo skutecznego leczenia. Przeciwciała w klasie IgG pojawiają się między 4. a 8. tygodniem od zakażenia i mogą zanikać przed upływem 12 miesięcy. Późne stadium boreliozy charakteryzuje zwykle obecność tylko przeciwciał IgG.

W Laboratoriach Medycznych Synevo można wykonać następujące testy diagnostyczne w kierunku boreliozy:

Badanie przeciwciał Borellia klasy IgG i IgM metodami ELISA i Western Blot

Rutynowa diagnostyka boreliozy polega na dwustopniowym oznaczaniu przeciwciał, które są produkowane w organizmie w odpowiedzi na zakażenie. Badaniem pierwszego rzutu jest test przesiewowy – oznaczenie przeciwciał IgM i IgG testem ELISA, a jeśli wynik nie jest jednoznacznie ujemny lub dodatni to wówczas należy wykonać test potwierdzenia z wykorzystaniem techniki Western blot. Nie powinno się stosować tych testów w odwrotnej kolejności, ani rozpoczynać diagnostyki od testu potwierdzenia, ponieważ może to prowadzić do błędnej diagnozy. Dodatni wynik przeciwciał w teście przesiewowym nie zawsze świadczy o aktywnym zakażeniu, może być spowodowany innymi czynnikami niezależnymi od krętka Borrelia. Nie można także na podstawie tylko oznaczenia przeciwciał odróżnić świeżej infekcji od przebytej w przeszłości i zawsze należy interpretować wynik badania laboratoryjnego w połączeniu z objawami klinicznymi.

Badanie LTT Borelioza (Test Transformacji Limfocytów)

Test LTT jest badaniem uzupełniającym diagnostykę w kierunku zakażenia krętkiem Borrelia burgdorferi. Przez wielu lekarzy jest uznawany za najskuteczniejszy test dostępny na rynku. Ma szczególne znaczenie w przypadku, jeżeli w rutynowej diagnostyce laboratoryjnej nie są wykrywane swoiste przeciwciała, pomimo występowania objawów klinicznych i/lub wywiadu sugerującego możliwe zakażenie krętkiem.

Wskazaniami do wykonania testu LTT są: podejrzenie rozsianej boreliozy przy niepewnych wynikach badań serologicznych, podejrzenie przetrwałej boreliozy, monitorowanie skuteczności leczenia, podejrzenie nawrotu choroby

Synevo – Laboratoria Medyczne
Grupa Synevo jest obecna w wielu państwach Europy, a sieć Laboratoriów Medycznych Synevo działa na terenie Niemiec, Turcji, Rumunii, Ukrainy, Gruzji, Mołdawii, Bułgarii oraz Serbii. W Polsce początki działalności firmy sięgają 2002 roku. Laboratoria Medyczne Synevo specjalizują się w badaniach laboratoryjnych, od podstawowych badań z krwi i moczu po specjalistyczne testy i zaawansowane badania diagnostyczne w zakresie: alergologii, analityki ogólnej, autoimmunologii, histopatologii, badań genetycznych, biochemii i immunochemii, diagnostyki infekcji, endokrynologii, immunologii i hematologii. Laboratoria Synevo wyróżnia nie tylko szeroka oferta badań, ale też ich niezwykle wysoka jakość oraz profesjonalny zespół specjalistów w różnych dziedzinach medycznej diagnostyki laboratoryjnej.

Sprawdź jak przygotować się do badania:

Badanie krwi | jak się przygotować?

Materiał na badanie krwi powinno się pobierać na czczo, czyli z zachowaniem 8 – 12 godzinnej przerwy od czasu ostatniego posiłku. Zalecenie dotyczy wszystkich badań, ponieważ zmiany wywołane przyjęciem posiłku są trudne do przewidzenia, a uzyskane wartości interpretuje się wobec wartości referencyjnych ustalonych w standardowych warunkach.

W dniu poprzedzającym badanie krwi należy unikać obfitych i tłustych posiłków oraz spożywania alkoholu.

W dniu badania

Bezpośrednio przed badaniem krwi dozwolone jest wypicie niewielkiej ilości wody.

Podobnie pora dnia może mieć wpływ na wiarygodność wyników badań. Zaleca się, pobieranie krwi w godzinach porannych (7:00 – 10:00). Jeżeli krew zostanie pobrana o innej porze dnia, należy wziąć to pod uwagę interpretując uzyskane wyniki badań.

Bezpośrednio przed pobraniem wskazany jest 15 minutowy odpoczynek.

Badanie krwi a przyjmowane leki

W miarę możliwości badanie należy przeprowadzić przed przyjęciem porannej porcji leków, taką decyzję należy zawsze skonsultować z lekarzem.

Zawsze należy poinformować personel pobierający krew o przyjmowanych lekach, suplementach, preparatach ziołowych – zostanie to odnotowane podczas rejestracji.

WAŻNE Przed wizytą upewnij się, że masz przy sobie aktualny dokument tożsamości (np. dowód osobisty, paszport) lub aplikację mObywatel na swoim smartfonie. Dokument ten będzie niezbędny do weryfikacji Twojej tożsamości w trakcie wizyty.