Antygen rakowo-płodowy (CEA) jest cząsteczką, która podczas rozwoju płodowego jest wytwarzana przez komórki trzustki i przewodu pokarmowego rosnącego zarodka.
Po urodzeniu synteza CEA jest tłumiona, a jego stężenie gwałtownie spada. U zdrowego dorosłego człowieka poziomy tego markera są bardzo niskie. Niewielkie jego ilości są wytwarzane w komórkach jelitowych, trzustkowych i wątrobowych. Rola fizjologiczna CEA nie jest poznana, przypuszcza się, że pełni funkcję ochronną dla nabłonka jelitowego.
Znaczący wzrost poziomu CEA obserwuje się w różnych nowotworach złośliwych: głównie okrężnicy i odbytnicy, rzadziej trzustki, piersi, płuc, szyjki macicy, jajników.
Oznaczanie stężenia CEA w płynie mózgowo-rdzeniowym można wykorzystać też do diagnozowania pierwotnych i przerzutowych nowotworów ośrodkowego układu nerwowego.
Określenie jego ilości w płynie opłucnowym może pomóc w zdiagnozowaniu zapalenia opłucnej spowodowanego, między innymi, rakiem płuc czy piersi.
Kiedy wykonać badanie poziomu CEA?
Przesiewowe badanie poziomu tego markera w celu diagnostyki onkologicznej może jedynie potwierdzić istnienie guza, ale pomoże dokładnie określić jego rodzaju i pochodzenia. Dlatego jego badania nie stosuje się profilaktycznie.
U chorych ze zdiagnozowaną chorobą nowotworową- najczęściej dotyczącą układu pokarmowego, badanie CEA jest przydatne na jej zaawansowanych etapach. Nie obserwuje się jego wzrostu we wczesnych stadiach choroby.
CEA cena | Kup badanie online
Kto powinien wykonać badanie poziomu CEA?
Osoby ze zdiagnozowaną chorobą nowotworową (szczególnie okrężnicy i odbytnicy, wątroby, sutka), aby:
- Określić stadium raka
Wysokie stężenia tego markera występują w zaawansowanych stadiach raka, zwłaszcza z przerzutami odległymi.
- Monitorować odpowiedź na leczenie
Testy seryjne tego markera należy rozpocząć przed i po leczeniu, aby zweryfikować spadek podczas terapii i ustalić wartość początkową, którą należy następnie porównać z kolejnymi badaniami, by zapobiegać nawrotom. Wartości CEA zwykle wracają do normy 1-4 miesiące po radykalnym usunięciu guza.
Przygotowanie przed badaniem
- badanie przeprowadza się rano na czczo.
Materiał do badania
- krew żylna
Metoda badania
- immunochemiczna, elektrochemiluminescencyjna (ECLIA)
CEA norma
- < 3,8 ng/ml osoba niepaląca
- < 5,5 ng/ml osoba paląca
Podwyższony CEA
- w chorobach nowotworowych- podczas leczenia jest wskaźnikiem słabej odpowiedzi na leczenie lub zwiastunem nawrotu choroby, wystąpienia przerzutów
- w stanach nienowotworowych- zapalenie, marskość wątroby, wrzód żołądka, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, polipy odbytnicy, rozedma płuc, łagodne guzy piersi, zapalenie trzustki lub pęcherzyka żółciowego.
Również zdrowi palacze mogą mieć podwyższony poziom markeru.