Czym są przeciwciała przeciwjądrowe i przeciwcytoplazmatyczne (IIF)?
Przeciwciała przeciwjądrowe to nieprawidłowe przeciwciała produkowane przez komórki ludzkiego układu odpornościowego, które skierowane są przeciwko elementom budującym jądro komórkowe w komórkach własnego organizmu. Ich obecność świadczy o niewłaściwym funkcjonowaniu układu immunologicznego, który rozpoznaje własne tkanki jako obce i uruchamia przeciwko nim procesy mające na celu ich uszkodzenie – ta grupa chorób nazywana jest chorobami autoimmunologicznymi. Zarówno przeciwciała przeciwjądrowe, jak i przeciwcytoplazmatyczne są obecne w przebiegu wielu zaburzeń.
Kiedy należy wykonać badanie przeciwciał przeciwjądrowych i przeciwcytoplazmatycznych?
Badanie to polega na oznaczeniu immunoglobulin za pomocą metody immunofluorescencji, czyli laboratoryjnego badania, podczas którego określone związki białkowe są wykrywane za pośrednictwem odpowiednich procedur diagnostycznych wykorzystujących kompleks antygen-przeciwciało.
Jest to podstawowe badanie służące wstępnej ocenie nieprawidłowości występujących w zakresie reaktywności przeciwciał na własne komórki, które następnie powinno być potwierdzane bardziej dokładnymi metodami, takimi jak ELISA. Badanie to wykonuje się u pacjentów, u których zaczęły występować objawy schorzeń autoimmunologicznych, w przebiegu których mogą być obecne przeciwciała przeciwjądrowe i przeciwcytoplazmatyczne.
Niektórymi, częściej występującymi, z tych chorób są:
- toczeń rumieniowaty układowy
- reumatoidalne zapalenie stawów
- zespół Sjörgena
- mieszana choroba tkanki łącznej (MCTD)
- twardzina układowa
- autoimmunologiczne zapalenie wątroby (prowadzące do pierwotnej marskości narządu)
Nie zawsze obecność przeciwciał przeciwjądrowych wiąże się z występowaniem objawów chorobowych, stąd też do postawienia rozpoznania wymagana jest także obecność objawów klinicznych.
Przeciwciała przeciwjądrowe i przeciwcytoplazmatyczne (IIF) – kto powinien wykonać badanie?
Wiele chorób autoimmunologicznych w swoim przebiegu wykazuje obecność w krwiobiegu pacjenta przeciwciał przeciwjądrowych i przeciwcytoplazmatycznych, stąd też trudno opisać dokładne objawy, które mogłyby sugerować ich występowanie w organizmie danego pacjenta. Ogólne objawy, które pojawiają się bez widocznej przyczyny i nie ustępują z czasem, a które mogłyby wskazywać na zaburzenia funkcjonowania układu odpornościowego w zakresie reagowania na własne tkanki to:
- ogólne pogorszenie samopoczucia
- zmęczenie
- utrata apetytu
- bóle i obrzęk stawów
- utrata masy ciała
- stany podgorączkowe
- zapalenia różnych narządów, które wykazują swoiste dla siebie objawy
Choroby autoimmunologiczne często są trudne do wykrycia, a postawienie odpowiedniej diagnozy może trwać nawet latami, stąd też niezwykle ważne jest regularne wykonywanie badań profilaktycznych oraz konsultowanie niepokojących objawów z lekarzem specjalistą, który będzie w stanie określić najbardziej optymalne dla danego pacjenta postępowanie diagnostyczne, a następnie wdrożyć plan leczenia.
Przeciwciała przeciwjądrowe i przeciwcytoplazmatyczne (IIF) wyniki
Za dopuszczalną normę przeciwciał przeciwjądrowych przyjmuje się ich miano niższe od 1:100, przy czym ich obecność we krwi, nawet przekraczająca te wartości, niekoniecznie świadczy o chorobie autoimmunologicznej. Mogą one być obecne bez jakiegokolwiek trwającego schorzenia oraz w przebiegu niektórych chorób niezwiązanych z zaburzeniami funkcji układu odpornościowego, jak np. zakażenia, choroby nowotworowe oraz u kobiet podczas ciąży czy też stosujących niektóre leki.
Wyniki badań, szczególnie wysokospecjalistycznych (takich jak np. oznaczanie poziomów autoprzeciwciał) zawsze należy konsultować z lekarzem specjalistą, gdyż tylko w zestawieniu z obrazem klinicznym prezentowanym przez danego pacjenta oraz jego historią choroby stanowią one wartościową informację na temat jego obecnego stanu zdrowia i pozwalają na odpowiedzialne zaplanowanie dalszego postępowania medycznego.
kontakt@synevo.pl