Co to jest rak prostaty i jakie są jego objawy?

Rak prostaty to nowotwór wywodzący się z tkanek nabłonkowych obecnych w gruczole krokowym, czyli właśnie prostacie. Prostata jest niewielkim narządem umiejscowionym na dnie miednicy mniejszej u mężczyzn, którego główną funkcją jest produkcja składników nasienia stanowiących niezbędny element do prawidłowego funkcjonowania plemników podczas procesu zapłodnienia.

Rak prostaty jest bardzo często występującą chorobą nowotworową, która w ogólnej populacji mężczyzn plasuje się na drugim miejscu pod względem zapadalności (po raku płuc).

Objawy bywają dość niecharakterystyczne i często rozwijają się bardzo powoli, uwidaczniając się dopiero, gdy prostata zacznie uciskać okoliczne tkanki. W przypadku wcześnie wykrytego raka prostaty, zanim rozpocznie on dawać przerzuty do innych narządów, istnieją możliwości wysoce skutecznego leczenia, a rokowanie jest bardzo dobre.

PSA całkowity

CENA: od 33 zł

PSA Wolny

CENA: od 50 zł

ACP

CENA: od 33 zł

Jakie są przyczyny raka prostaty?

U znacznej części mężczyzn wraz z wiekiem zacznie dochodzić do łagodnego rozrostu prostaty. Proces ten polegający na zwiększeniu objętości narządu związany jest z fizjologicznym starzeniem się organizmu oraz oddziaływaniem męskich hormonów płciowych (przede wszystkim testosteronu) na komórki prostaty. Czasami to powiększenie, pomimo że wstępnie może mieć podobne objawy do łagodnego rozrostu, ma o wiele bardziej poważne przyczyny i wiąże się z chorobą nowotworową.

W sytuacji, gdy komórka z wadliwym materiałem genetycznym zaczyna namnażać się w sposób niekontrolowany dochodzi do wykształcenia guza. Mówimy wówczas o nowotworze miejscowym, bez przerzutów.

Jeżeli leczenie nie zostanie podjęte odpowiednio szybko, wówczas komórki nowotworowe mogą wraz z krwią przedostawać się do innych narządów i wytarzać tam wtórne ogniska choroby. W prawidłowych warunkach komórki z uszkodzonym DNA samoczynnie ulegają obumieraniu, co uniemożliwia im nadmierne powielanie się- w przypadkach chorób nowotworowych proces ten ulega zaburzeniu. Istnieje kilka opisanych czynników ryzyka, przy czym największy wpływ na wystąpienie raka prostaty mają te, które nie ulegają modyfikacji przez pacjentów, czyli wiek oraz historia występowania raka gruczołu krokowego w rodzinie, szczególnie u ojca i braci pacjenta. Dodatkowo podejrzewa się, że spożycie w dużych ilościach określonych pokarmów (przede wszystkim bogatych w wapń i białka zwierzęce) oraz otyłość i brak aktywności fizycznej (oraz seksualnej) także zwiększa ryzyko rozwoju tej choroby u pacjentów.

Rak prostaty objawy

Rak prostaty powoduje objawy, które są podobne do łagodnego rozrostu tego narządu. Dlatego też niezwykle ważna jest specjalistyczna, pogłębiona diagnostyka w celu odróżnienia tej względnie niegroźnego schorzenia od poważnej choroby nowotworowej. Objawy raka prostaty zaczynają się pojawiać w momencie, w którym guz osiąga wystarczająco duże rozmiary aby uciskać na cewkę moczową, która przechodzi przez gruczoł krokowy. Do tych objawów należą:

zwiększone parcie na mocz
częste oddawanie moczu
ból podczas oddawania moczu
nykturia, czyli potrzeba częstego oddawania moczu w nocy
trudności w rozpoczęciu oddawania moczu
wydłużony czas oddawania moczu
ból w okolicy miednicy mniejszej
zaburzenia erekcji
rzadko – obecność krwi w moczu

Obecność tych objawów nie jest charakterystyczna tylko i wyłącznie dla raka prostaty, dlatego też niezbędne jest wykonanie dodatkowych badań laboratoryjnych, które oceniają markery obecne we krwi pacjenta, które mogłyby wskazywać na rozwijający się proces nowotworowy.

Rak prostaty – kto powinien wykonać badania?

Jak w przypadku wszystkich chorób nowotworowych, najważniejsze w podjęciu skutecznego leczenia raka prostaty jest jego wczesne wykrycie i rozpoznanie. W związku z częstym występowaniem tego nowotworu oraz brakiem ewidentnych objawów na wczesnych stadiach jego rozwoju, niezbędne jest regularne wykonywanie badań profilaktycznych u mężczyzn po 40 roku życia.

To właśnie ta grupa populacyjna powinna okresowo udawać się na kontrole lekarskie związane ze zdrowiem reprodukcyjnym męskiego organizmu- szczególnie, że późno rozpoznany rak prostaty często daje przerzuty do innych narządów (przede wszystkim kości i płuc), co znacząco ogranicza możliwości terapeutyczne i niesie za sobą niekorzystne rokowania.

Rak prostaty – badania

PSA całkowity

czyli swoisty antygen sterczowy – jest to białko produkowane przez prostatę. W fizjologicznych warunkach pełni on funkcję umożliwiającą plemnikom swobodne poruszanie się w ejakulacie. U zdrowych osób stężenie PSA we krwi utrzymuje na niskich poziomach, jednak ulega znacznemu podwyższeniu w przypadku rozwoju procesów chorobowych gruczołu krokowego. PSA występuje we krwi w postaci wolnej, oraz związanej ze specyficznym białkiem transportowym. Badanie to oznacza stężenie obu tych frakcji we krwi. Samo PSA całkowite nie jest wystarczająco skutecznym wskaźnikiem w celu oceny czy dana osoba cierpi na raka prostaty, ponieważ jego stężenie rośnie także w przypadku łagodnego przerostu oraz zapaleń tego narządu- stąd też należy wykonywać dodatkowe badania innych substancji. Dodatkowo stężenie PSA zwiększa się w sposób fizjologiczny wraz z wiekiem pacjenta, co także ma wpływ na jego przydatność diagnostyczną.

PSA wolny

ten test diagnostyczny bada stężenie frakcji PSA, która nie jest związana z białkami transportowymi we krwi pacjenta. Procentowy stosunek stężenia frakcji wolnej do całkowitego stężenia PSA jest zaburzony w przypadku choroby nowotworowej, co czyni go istotnym wskaźnikiem diagnostycznym, który może sugerować obecność raka prostaty.

ACP

czyli fosfataza kwaśna – jest to enzym produkowany przez prostatę, którego aktywność we krwi ulega znacznemu podwyższeniu w przebiegu raka tego narządu, stąd też jest on czułym wskaźnikiem, ale mało swoistym rozwijającego się tam nowotworu. Wzrost aktywności ACP występuje także w nowotworach kości, chorobie Pageta, osteoporozie. Oznaczanie ACP stanowi dodatkowy wskaźnik przy rozpoznaniu raka prostaty.

Rak prostaty – Dowiedz się więcej

PSA Całkowity

PSA to tak zwany swoisty antygen sterczowy, białko wytwarzane przez stercz, czyli gruczoł krokowy. Badanie PSA całkowity wykonywane jest z krwi pacjenta w celu wczesnego wykrycia raka prostaty.

CENA: od 33 zł

PSA Wolny

Badanie PSA – antygenu swoistego dla prostaty stosuje się w monitorowaniu przebiegu raka prostaty oraz w przypadku prowadzenia pacjentów po prostatektomii z powodu raka stercza. PSA nie jest wykrywane u mężczyzn po całkowitym usunięciu gruczołu krokowego i u większości kobiet.

CENA: od 50 zł

ACP

Oznaczenie aktywności fosfatazy kwaśnej wykonuje się w diagnostyce chorób gruczołu krokowego oraz tkanki kostnej.

CENA: od 18 zł

PSA Całkowity

CENA: od 33 zł

PSA to tak zwany swoisty antygen sterczowy, białko wytwarzane przez stercz, czyli gruczoł krokowy. Badanie PSA całkowity wykonywane jest z krwi pacjenta w celu wczesnego wykrycia raka prostaty.

PSA Wolny

CENA: od 50 zł

ACP

CENA: od 18 zł

Oznaczenie aktywności fosfatazy kwaśnej wykonuje się w diagnostyce chorób gruczołu krokowego oraz tkanki kostnej.

Sprawdź jak przygotować się do badania:

Badanie krwi | jak się przygotować?

Materiał na badanie krwi powinno się pobierać na czczo, czyli z zachowaniem 8 – 12 godzinnej przerwy od czasu ostatniego posiłku. Zalecenie dotyczy wszystkich badań, ponieważ zmiany wywołane przyjęciem posiłku są trudne do przewidzenia, a uzyskane wartości interpretuje się wobec wartości referencyjnych ustalonych w standardowych warunkach.

W dniu poprzedzającym badanie krwi należy unikać obfitych i tłustych posiłków oraz spożywania alkoholu.

W dniu badania

Bezpośrednio przed badaniem krwi dozwolone jest wypicie niewielkiej ilości wody.

Podobnie pora dnia może mieć wpływ na wiarygodność wyników badań. Zaleca się, pobieranie krwi w godzinach porannych (7:00 – 10:00). Jeżeli krew zostanie pobrana o innej porze dnia, należy wziąć to pod uwagę interpretując uzyskane wyniki badań.

Bezpośrednio przed pobraniem wskazany jest 15 minutowy odpoczynek.

Badanie krwi a przyjmowane leki

W miarę możliwości badanie należy przeprowadzić przed przyjęciem porannej porcji leków, taką decyzję należy zawsze skonsultować z lekarzem.

Zawsze należy poinformować personel pobierający krew o przyjmowanych lekach, suplementach, preparatach ziołowych – zostanie to odnotowane podczas rejestracji.

Znajdź placówki Synevo w całej Polsce

Laboratorium
Warszawa

Laboratorium
Wrocław

Laboratorium
Łódź

Laboratorium
Gdańsk

Laboratorium
Poznań

Laboratorium
Bydgoszcz

Laboratorium
Kraków

Laboratorium
Katowice

Zobacz wszystkie