Wymaz z worka spojówkowego – co to jest?
Infekcje oka mogą dotyczyć różnych struktur anatomicznych gałki ocznej, oczodołu i narządów ochronnych wzroku (brwi, powieki i gruczoły łzowe). Częściej atakują narządy pomocnicze (powieki i spojówki) niż samą gałkę oczną. Spojówka ma bliski kontakt z rogówką, dlatego często dochodzi do podwójnej infekcji: zapalenia rogówki i spojówki oraz brzegów powiek.
Miejscowa mikroflora (drobnoustroje stale występujące na powierzchni) powiek i powierzchni spojówki oka chroni je przed poważnymi zakażeniami. W przypadku powiek fizjologiczny skład bakterii odzwierciedla ten na powierzchni skóry, jeśli zaś chodzi o spojówki są to bakterie z rodzaju gronkowców koagulazo-ujemnych (np. Staphylococcus epidermidis). Zaburzenie naturalnej flory bakteryjnej osłabia zdolność oka do ochrony przed infekcjami, co może prowadzić do rozwoju stanów zapalnych.
Zapalenia spojówek są jedną z głównych przyczyn konsultacji okulistycznych z powodu zaczerwienienia oka, zaraz obok zapaleń alergicznych. Może do nich dojść w skutek zanieczyszczenia oka z zewnątrz np. przy pocieraniu zainfekowanymi rękami lub pływania w basenie z zakażoną wodą. Ryzyko infekcji zwiększają też urazy i zadrażnienia powierzchni gałki ocznej, stany zapalne zatok nosa lub noszenie soczewek kontaktowych. Często zdarza się też tak, że na skutek niewystarczającej higieny zapalenie w jednym oku rozszerza się po kilku dniach na drugie.
Najczęstsze przyczyny zapaleń spojówek u dorosłych stanowią bakterie takie jak Haemophilus influenzae, Streptococcus pneumoniae, Moraxella species., Staphylococcus aureus. W przypadku noworodków choroby oczu są najczęściej nabyte w trakcie porodu i spowodowane bakteriami, które bytowały w drogach rodnych matki (Neisseria gonorrhoeae, Chlamydia trachomatis). W każdym z tych przypadków może być konieczne wykonanie wymazu z worka spojówkowego i jego posiew w celu dokładnej identyfikacji rodzaju patogenu, który spowodował infekcję.
Sposób pobrania materiału
- wymaz należy wykonać przed lub w przerwie od terapii (antybiotyk, steroidy)
- nie należy przed nim przemywać oka ani wykonywać makijażu
- pobranie jest obowiązkowe z obu oczu za pomocą oddzielnych wymazów
- transport próbek, ocenę mikroskopową i wysiew na podłoże należy wykonać natychmiast
Wymaz z worka spojówkowego – kiedy wykonać?
Badanie jest zlecane przez lekarza okulistę w celu diagnostyki powierzchownych infekcji oka (głównie zapalenia powiek i spojówek), z podejrzeniem etiologii bakteryjnej. W laboratoriach Synevo wymaz z narządu wzroku jest badany tylko z bakteriologicznego punktu widzenia. Testy należy przeprowadzić szczególnie przy infekcjach które przeszły w fazę przewlekłą, nie reagujących na leczenie rutynowo stosowanymi antybiotykami.
W diagnostyce różnicowej zapaleń spojówek należy uwzględnić ich inne przyczyny np. wirusowe (adenowirusy, enterowirusy, coxackie), w których przypadku posiew nie jest zalecany, gdyż ustępują samoistnie bez leczenia. Podobne objawy mogą dawać też choroby okulistyczne jak zespół suchego oka, ale również choroby ogólne (np. alergiczne) w przypadku których należy ocenić istnienie innych objawów.
Badanie jest również przydatne w przypadku podejrzenia infekcji narządu wzroku nabytych okołoporodowo u noworodków.
Wymaz z worka spojówkowego – kto powinien wykonać?
Osoby z objawami sugerującymi ostre bakteryjne zapalenie spojówek:
- jednostronne zaczerwienienie, tkliwość oka
- obecność ropnego, śluzowo-ropnego wysięku spojówkowego
- łzawienie
- obrzęk i przekrwienie spojówek
- sklejenie rzęs i powiek (po nocy)
W przypadku zapalenia przewlekłego również:
- pogrubienie spojówek
- stała, niewielka ilość wydzieliny
- zapalenie brzegów powiek, brodawkowate lub grudkowe zgrubienia
Wymaz z worka spojówkowego cena | Kup online
Wymaz z worka spojówkowego wyniki
Jeśli wyhodowane bakterie stanowią naturalną florę bakteryjną spojówki, wynik posiewu jest raportowany jako ujemny. W przypadku nie wykrycia bakterii w posiewie, ale utrzymywania się objawów, przyczyna stanu zapalnego może być inna np. grzybicza.
Jeśli wychodowane bakterie są patogenne (powodują proces zapalny), wynik jest raportowany jako dodatni. Następnie wykonuje się antybiogram- sprawdzenie wrażliwości bakterii na poszczególne rodzaje antybiotyków, by dobrać ich odpowiedni rodzaj do terapii. Zakażenia N. gonorrhoeae i chlamydiami dotyczą zazwyczaj całego organizmu i konieczne jest leczenie ogólne.