Morfina jest jednym z szerokiej gamy leków przeciwbólowych, należących do grupy opioidów. Substancję tę wykorzystuje się w leczeniu bólu przewlekłego, ale również ostrego – w tym przy urazach lub nasileniu chorób przebiegających z silnymi dolegliwościami bólowymi. Jak działa morfina i jakie zastosowanie ma w medycynie? Jakie są przeciwwskazania do jej przyjmowania i czy morfina stosowana pod kontrolą lekarza może uzależnić?
Tak, jak zostało to wspomniane powyżej, morfina jest substancją wykorzystywaną przede wszystkim w leczeniu bólu o różnym podłożu. Należy do grupy preparatów opioidowych oraz do alkaloidów (czyli organicznych związków chemicznych – w przypadku morfiny jej źródłem jest opium pozyskiwane z soku maku lekarskiego).
W medycynie wykorzystuje się ją jako lek pod różnymi postaciami. Można wśród nich wyróżnić preparaty do stosowania doustnego, doodbytniczego, roztwory do wstrzykiwań (podskórnych i dożylnych), a także leki do podawania podpajęczynówkowo oraz zewnątrzoponowo.
Warto wiedzieć:
Niezwykle ważne jest stosowanie morfiny zgodnie z zaleceniami lekarza, aby uniknąć ryzyka uzależnienia i skutków ubocznych, które mogą wystąpić przy nadmiernym lub niewłaściwym użyciu.
Morfina, jako lek opioidowy, cechuje się oczywiście działaniem odurzającym (narkotycznym). Ma depresyjny wpływ na ośrodkowy układ nerwowy, co sprawia, że pacjent przyjmujący morfinę doświadcza relaksacji, spowolnienia psychofizycznego, zredukowania lęków, senności oraz ogólnego uspokojenia. Należy tutaj zaznaczyć, że błędne jest zestawianie morfiny jako środka depresyjnego z lekami stosowanymi w terapii depresji – nie są one antagonistami i nie należą do tej samej grupy.
Oprócz opisanych powyżej rodzajów działań, jakie wykazuje morfina, lek hamuje również ośrodek oddechowy i wpływa na spięcie mięśni gładkich – w tym mięśni położonych w obrębie żołądka, jelit czy pęcherza moczowego. Oczywiście najpowszechniej znaną właściwością morfiny jest jej silne działanie przeciwbólowe.
Wśród wskazań do stosowania morfiny można wyróżnić przede wszystkim:
Wśród przeciwwskazań do przyjmowania morfiny można wyróżnić między innymi: niewydolność wątroby i nerek, niewydolność oddechową, zatrucie lekami lub innymi substancjami, zwiększone ciśnienie wewnątrzczaszkowe, a także alergię na którykolwiek ze składników preparatu.
Niestety morfina – jak każda substancja z grupy opioidów – ma wysoki potencjał uzależniający. Z tego względu powinna być stosowana jedynie pod nadzorem lekarza. Oczywiście w przypadku podania morfiny jedno- czy nawet kilkurazowo po operacji, w trakcie transportu do szpitala po ciężkim urazie czy w innych, nagłych sytuacjach, uzależnienie praktycznie nie występuje. U niektórych osób jednak konieczne jest podawanie opioidów przewlekle (dotyczy to zwłaszcza pacjentów onkologicznych czy poddawanych leczeniu paliatywnemu), co wiąże się ze stałym zwiększeniem tolerancji organizmu na substancję czynną, a co za tym idzie – z koniecznością podawania coraz większych dawek. W takich przypadkach to lekarz prowadzący, wspólnie z pacjentem, który doświadcza ogromnego bólu, powinien ocenić bilans korzyści i ryzyka dalszego stosowania morfiny w zintensyfikowanym dawkowaniu.
Źródła:
Synevo jest jednym z wiodących dostawców usług diagnostyki laboratoryjnej w Polsce, oferującym ponad 2 tysiące rutynowych i zaawansowanych badań.
2024 © Synevo. Wszystkie prawa zastrzeżone.