Hemoglobina glikowana HbA1c

Dowiedz się więcej

Hemoglobina glikowana (HbA1c) powstaje w wyniku przyłączenia glukozy do hemoglobiny (białka wiążącego tlen, znajdującego się w krwince czerwonej- erytrocycie). Im wyższe poziomy cukru we krwi w okresie życia krwinki (120 dni), tym więcej przyłączy się go do hemoglobiny i wzrośnie poziom hemoglobiny glikowaej. Dzięki temu, oznaczanie poziomu HbA1c dostarcza informacji o średniej wartości glukozy we krwi w ciągu ostatnich 2-3 miesięcy.

Poziomy wskaźnika nie są związane z rytmem okołodobowym, ale mają na nie wpływ dieta i wszystkie inne czynniki, które prowadzą do stabilnych wzrostów i spadków poziomu cukru we krwi.

Oznaczanie HbA1c nie jest wiarygodne w przypadku wszystkich procesów, które mogą w jakiś sposób wpłynąć na strukturę/ilość hemoglobiny lub krwinki czerwonej np. hemoglobinopatii, mocznicy, przetoczeń krwi, niedokrwistości lub nadkrwistości, ciężkich zaburzeń lipidowych.

Hemoglobina glikowana – kiedy wykonać badanie

Lekarz może zlecić badanie HbA1c z kilku głównych wskazań :

jeśli występują nieprawidłowości w poziomie glukozy na czczo lub podczas doustnego testu obciążenia glukozą;
aby zdiagnozować i ocenić prawdopodobieństwo wystąpienia stanu przedcukrzycowego, takiego jak upośledzona tolerancja glukozy;
w ramach procesu diagnozowania cukrzycy;
w celu oceny długoterminowej wyników leczenia insuliną w cukrzycy insulinozależnej, tj. czy pacjent utrzymuje docelowe poziomy cukru we krwi przy tych dawkach insuliny;
w celu oceny długoterminowej odpowiedzi na leczenie doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi u pacjentów z cukrzycą typu 2, w połączeniu z zespołem metabolicznym lub bez;
aby ocenić ryzyko powikłań cukrzycy takich jak- retinopatia cukrzycowa, nefropatia, polineuropatia;
ocena przewlekłej hiperglikemii.

Zaleca się badanie HbA1c 3-4 razy w roku u osób z cukrzycą typu 1 lub słabo kontrolowaną cukrzycą typu 2 oraz 2 razy w roku w przypadku dobrze kontrolowanej cukrzycy typu 2.

Hemoglobina glikowana cena | Kup badanie online

Hemoglobina glikowana – kto powinien wykonać badanie?

Lekarz może zlecić to badanie w celu wykluczenia lub zdiagnozowania cukrzycy, jeśli pacjent skarży się na charakterystyczne objawy takie jak:

suchość w ustach,
ciągły głód i pragnienie,
nagłą utratę masy ciała,
częste oddawanie moczu,
senność i osłabienie.

Ponadto, jeśli pacjent cierpi na zespół metaboliczny lub już udowodnioną cukrzycę, badanie jest wykonywane w celu oceny kontroli glikemii. Diabetycy mają określone wartości docelowe, na jakim poziomie utrzymać stężenie cukru, by uniknąć groźnych dla zdrowia powikłań.

Hemoglobina glikowana – przygotowanie przed badaniem

Badanie nie musi być na czczo. W razie potrzeby lekarz udzieli dodatkowych instrukcji.

Materiał do badania

krew

Metoda badania

Wysokosprawna chromatografia cieczowa (metoda HPLC);

Hemoglobina glikowana normy

Poziomy hemoglobiny glikowanej są mierzone jako procent %.

do 6,0% (42 mmol/mol) osoby zdrowe;

Wartości docelowe HbA1c w diagnostyce cukrzycy wg zaleceń PTD z 2014 roku:

do 7% (53 mmol/mol) jako cel ogólny;
do 6,5% (48 mmol/mol) dla chorych z cukrzycą typu 1 i chorych z krótkotrwałą cukrzyca typu 2 (bez rozwiniętych powikłań naczyniowych);
8% (64 mmol/mol) dla osób w starszym wieku z wieloletnią cukrzycą i co najmniej jednym powikłaniem o charakterze makroangiopatii (zawał mięśnia sercowego, udar mózgu).

Wartości 5,7-6,4% (39-46 mmol/mol) mogą występować w stanach przedcukrzycowych.

Hemoglobina glikowana wyniki

Podwyższony poziom hemoglobiny glikowanej HbA1c

sygnalizuje przewlekłą hiperglikemię, tj. nieprawidłowe poziomy cukru we krwi obserwowane w ciągu ostatnich 2-3 miesięcy. Poziomy są wysokie u pacjentów ze słabo kontrolowaną cukrzycą lub u pacjentów z niedawno rozpoznaną diagnozą,
stopniowy spadek poziomów tego wskaźnika oznacza normalizację poziomu cukru we krwi, np. po rozpoczęciu leczenia insuliną lub metforminą,
mniej powszechnymi przyczynami wysokiego poziomu glikowanej hemoglobiny są niedokrwistość z niedoboru żelaza, policytemia vera po usunięciu śledziony i inne.

Zmniejszony poziom hemoglobiny glikowanej HbA1c

można zaobserwować podczas ciąży, w wyniku przewlekłej utraty krwi, transfuzji krwi i w niedokrwistości hemolitycznej
mogą powodować niektóre leki, takie jak aspiryna, statyny, inne leki na nadciśnienie.

Sprawdź jak przygotować się do badania:

Badanie krwi | jak się przygotować?

Materiał na badanie krwi powinno się pobierać na czczo, czyli z zachowaniem 8 – 12 godzinnej przerwy od czasu ostatniego posiłku. Zalecenie dotyczy wszystkich badań, ponieważ zmiany wywołane przyjęciem posiłku są trudne do przewidzenia, a uzyskane wartości interpretuje się wobec wartości referencyjnych ustalonych w standardowych warunkach.

W dniu poprzedzającym badanie krwi należy unikać obfitych i tłustych posiłków oraz spożywania alkoholu.

W dniu badania

Bezpośrednio przed badaniem krwi dozwolone jest wypicie niewielkiej ilości wody.

Podobnie pora dnia może mieć wpływ na wiarygodność wyników badań. Zaleca się, pobieranie krwi w godzinach porannych (7:00 – 10:00). Jeżeli krew zostanie pobrana o innej porze dnia, należy wziąć to pod uwagę interpretując uzyskane wyniki badań.

Bezpośrednio przed pobraniem wskazany jest 15 minutowy odpoczynek.

Badanie krwi a przyjmowane leki

W miarę możliwości badanie należy przeprowadzić przed przyjęciem porannej porcji leków, taką decyzję należy zawsze skonsultować z lekarzem.

Zawsze należy poinformować personel pobierający krew o przyjmowanych lekach, suplementach, preparatach ziołowych – zostanie to odnotowane podczas rejestracji.