Glukoza we krwi włośniczkowej

Czym jest glukoza we krwi włośniczkowej?

Glukoza to cukier prosty będący podstawowym związkiem energetycznym występującym w ludzkim organizmie. Jest ona niezbędna do funkcjonowania wszystkich komórek, tkanek i narządów. Umożliwia zachodzenie procesu oddychania komórkowego (wykorzystującego tlen), w wyniku którego powstają cząsteczki bezpośrednio przenoszące energię do białek i enzymów.

Zaburzenia poziomów glukozy najczęściej występują w przebiegu cukrzycy. Jest to niestety coraz częściej występująca choroba, która może mieć kilka przyczyn, w zależności od jej podtypu. Cukrzyca typu pierwszego najczęściej występuje u dzieci, gdzie w przebiegu procesów autoimmunologicznych niszczone są komórki trzustki, które odpowiedzialne są za regulację glikemii we krwi, czyli poziomów glukozy. Cukrzyca typu drugiego o wiele częściej występuje u dorosłych i jest wywołana narastającą insulinoopornością, która skutkuje brakiem właściwego wychwytu glukozy przez komórki organizmu, pomimo prawidłowych poziomów insuliny, co prowadzi do hiperglikemii. Choroba ta rozwija się przez lata, a niewykryta i nieleczona może prowadzić do występowania poważnych powikłań dla zdrowia i życia pacjenta, ze śmiercią włącznie.

Glukoza we krwi włośniczkowej – kiedy wykonać badanie?

Pomiar glukozy we krwi włośniczkowej jest najbardziej podstawowym badaniem służącym określeniu poziomu glukozy we krwi. Badanie może zostać wykonane z kilku płynów fizjologicznych (krew włośniczkowa, żylna, tętnicza, osocze) i każdy z nich posiada trochę inną specyfikację wyników. Badanie glukozy z krwi włośniczkowej wykazuje wyniki zazwyczaj o ok. 10% wyższe niż z krwi żylnej, jako że jest mieszaniną krwi żylnej i tętniczej. Na dokładność otrzymanych pomiarów ma też bardzo duży wpływ odpowiednie pobranie próbki, najczęściej z opuszki palca pacjenta, gdyż stosowanie niektórych środków dezynfekujących może zaburzać wyniki badania.

Ten typ badania wykorzystywany jest także przez osoby, które już maja postawioną diagnozę cukrzycy do regularnych kontroli poziomów glikemii występujących w ich krwi, co jest niezwykle ważne w przebiegu procesu leczniczego, zarówno cukrzycy, jak i stanu przedcukrzycowego, który może prowadzić do rozwoju cukrzycy typu 2.

Regularne badanie poziomów cukru jest niezwykle ważne, ponieważ niekontrolowana hiperglikemia występująca w przebiegu cukrzycy może prowadzić do wielu ciężkich powikłań, takich jak:

• uszkodzenia narządu wzroku (retinopatia cukrzycowa), które mogą prowadzić do nieodwracalnego niedowidzenia lub ślepoty
• uszkodzenia nerek (nefropatia cukrzycowa), w wyniku której może wystąpić niewydolność nerek, co jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia
• neuropatie obwodowe – uszkodzenia nerwów, prowadzące do najpierw zaburzeń, a następnie utraty czucia, przede wszystkim w kończynach

Cukrzyca zwiększa także ryzyko występowania innych chorób, takich jak choroby układu sercowo -naczyniowego (udar mózgu, choroba niedokrwienna mięśnia sercowego, która może skutkować zawałem serca), większe ryzyko zakażeń bakteryjnych (np. przy zapaleniu pęcherza) oraz gorsze gojenie się ran, co w połączeniu z zaburzeniami czucia może prowadzić do wystąpienia tzw. stopy cukrzycowej, która to może wymagać amputacji.

Glukoza we krwi włośniczkowej – kto powinien wykonać?

Regularne wykonywanie testu diagnostycznego opierającego się na ocenie stężenia glukozy we krwi włośniczkowej może zostać zlecone przez lekarza w sytuacji, w której pacjent wykazuje predyspozycje do rozwoju cukrzycy (otyłość, niewłaściwa dieta bogata w tłuszcze i cukry, siedzący tryb życia, obciążenia rodzinne – występowanie cukrzycy u bliskich osób spokrewnionych), lub u którego występują już jej pierwszego objawy.

Do pierwszych objawów, które mogą wskazywać na rozwój cukrzycy należą:

• poliuria – częste oddawanie dużych ilości moczu
• polidypsja – zwiększone pragnienie i przyjmowanie płynów
• nagła utrata masy ciała, pomimo zwiększonego apetytu
• nudności

Glukoza we krwi włośniczkowej wyniki

na czczo – 60-99 mg/dl

W zależności od tego, jak bardzo przekroczone są normy stężeń glukozy we krwi można podejrzewać występowanie u pacjenta stanu przedcukrzycowego (nieprawidłowej tolerancji glukozy) lub cukrzycy.

W celu rozróżnienia tych dwóch stanów chorobowych zazwyczaj zleca się wykonanie badania OGTT – czyli doustnego testu obciążenia glukozą. Ma on za zadanie zbadać czy organizm prawidłowo radzi sobie z przetwarzaniem przyjętych cukrów.

W sytuacji rozpoznania zaburzeń tolerancji glukozy niezwykle ważna jest modyfikacja stylu życia i regularne pomiary cukru we krwi. Jeżeli nie następuje poprawa wyników wówczas może okazać konieczne wdrożenie leczenia farmakologicznego. Wczesne wykrycie i kontrolowanie cukrzycy jest niezwykle ważne, ponieważ dzięki temu możliwe jest uniknięcie nieodwracalnych powikłań i uszkodzeń wielu narządów wywołanych długotrwałą hiperglikemią we krwi.