Typowanie serologiczne Salmonella

Typowanie serologiczne Salmonella co to

Salmonella są rodzajem Gram-ujemnych bakterii, które powodują grupę chorób zwanych salmonellozami. Obejmuje ona zarówno częste schorzenia żołądkowo-jelitowe o ostrym, ale niepowikłanym przebiegu, ale i rzadszy dur brzuszny, który stanowi zagrażającą życiu chorobę ogólnoustrojową wymagającą szybkiej antybiotykoterapii. Istnieje także możliwość bycia bezobjawowym nosicielem Salmonelli i nieświadomego wydalania bakterii z kałem do środowiska.

Najczęstszą postacią salmonellozy jest samoograniczające się zapalenie żołądka i jelit. Choroba jest szeroko rozpowszechniona, zarówno wśród ludzi, jak i zwierząt. Bakteria zwykle przenosi się przez zanieczyszczoną żywność, chociaż może się przechodzić bezpośrednio z człowieka na człowieka. Do zakażenia szczepami o większej zjadliwości może dojść nawet w wypadku kontaktu z bardzo małą ilością patogenu. Występują zarówno infekcje sporadyczne, jak i ogniskowe epidemie.

W przypadku, gdy Salmonella dostanie się do organizmu, bakterie atakują błonę śluzową jelita cienkiego i grubego oraz wytwarzają toksyny, które powodują uszkodzenia komórek. Inwazja powoduje też reakcję zapalną, która objawia się wzmożoną perystaltyką i zwiększonym wydzielaniem wody do światła jelita, co przekłada się na częstość wypróżnień. Salmonellozę należy więc zawsze brać pod uwagę w przypadku każdej biegunki o ostrym początku lub choroby przebiegającej z gorączką bez wyraźnej przyczyny.

Obraz kliniczny salmonellozy może różnić się u poszczególnych osób – zależy od wyjściowego stanu organizmu (poziomu odporności, współistniejących schorzeń) czy wieku chorego. U osób wrażliwych, z grup ryzyka, bakterie mogą rozprzestrzeniać się z jelit do krwi, powodując powikłania i choroby ogólnoustrojowe (sepsę).

Dlatego należy zapobiegać rozprzestrzenianiu się patogenu. Działaniami które są podejmowane w tym celu są m.in. dokładne gotowanie i mrożenie żywności, kontrolowanie higienicznego uboju zwierząt, wykrywanie i monitorowanie bezobjawowych nosicieli.

Rozpoznanie salmonellozy potwierdza się poprzez izolację drobnoustroju z próbek klinicznych. Można tego dokonać za pomocą szeregu metod diagnostycznych m.in. posiewu kału w kierunku Salmonelli. W przypadku wyhodowania bakterii, dalej oznacza się jej serotyp oraz wrażliwość na poszczególne rodzaje leków.

Kiedy wykonać typowanie serologiczne Salmonella?

Typowanie serologiczne Salmonella jest zlecane w celu diagnostyki różnicowej przyczyn zespołów biegunkowych. Wykonywane jest tylko po uprzednim wyhodowaniu w posiewie z próbki kału (pobranej od osoby podejrzanej o zakażenie) szczepu bakterii, który może należeć do rodzaju Salmonella.

Za pomocą serotypowania potwierdza lub wyklucza się wstępną diagnozę i przypisuje się bakterie do określonej grupy. Wykrycie groźniejszych szczepów może wpłynąć na decyzje terapeutyczne dotyczące leczenia i postępowania z chorym np. o rozpoczęciu antybiotykoterapii i jego izolacji od otoczenia. Wynik testu pomaga też w określeniu ryzyka ciężkiego przebiegu choroby i przewidywaniu jej ewentualnych powikłań.

Dodatkowo, oznaczanie serotypów Salmonelli w przypadku lokalnych epidemii znajduje zastosowanie w badaniach epidemiologicznych – umożliwia śledzenie rozprzestrzeniania się poszczególnych szczepów w środowisku.

Kto powinien wykonać typowanie serologiczne Samonella?

Każda osoba z objawami zakażenia układu pokarmowego, które może być spowodowane Salmonellą. Infekcja zwykle manifestuje się w postaci zapalenia jelit, a towarzyszące jej dolegliwości przypominają te w przebiegu chorób wywoływanych przez inne patogeny pokarmowe.

Pierwszym objawem zakażenia jest ostra biegunka, z luźnymi, bezkrwawymi stolcami. W rzadkich przypadkach są one wodniste i o dużej objętości, co może przypominać cholerę. Biegunce często towarzyszą gorączka, dreszcze, nudności, skurczowe bóle brzucha, bóle głowy i mięśni. Gdy dochodzi do odwodnienia, obserwuje się wzmożone pragnienie, zmniejszoną ilość oddawanego moczu, osłabienie, zawroty głowy, suchość śluzówek.

Typowanie serologiczne Salmonella – interpretacja wyniku

Wyhodowanie w posiewie bakterii, które mogą przynależeć do rodzaju Salmonella, zawsze należy potwierdzić serotypowaniem. Przy użyciu metod aglutynacji (przeprowadzeniu serii reakcji z surowicami diagnostycznymi lub testów lateksowych) oznacza się cząsteczki na powierzchni patogenu (antygeny – O, H, Vi). Na ich podstawie potwierdza się rozpoznanie salmonellozy, a bakterie przyporządkowuje do konkretnego serowaru Salmonelli (A-D).

Wszystkie z nich mają potencjał do wywołania choroby, ale jedne okazują się bardziej zjadliwe i groźne od innych. Określenie, który ze szczepów jest przyczyną infekcji, dostarcza cennych informacji nie tylko lekarzom, ale również epidemiologom.